نقش جعفر بن ابی طالب در شکل گیری و زمینه سازی تمدن اسلامی

این پژوهش به بررسی نقش اساسی و جایگاه نخبگی جعفر بن ابی طالب در حکومت نبوی می پردازد و بر اساس نظریه نقش نخبگان در تغییرات اجتماعی، تلاش دارد تاثیر او را در فرهنگ سازی و تمدن سازی دوران رسول الله (ص) تحلیل کند. پرسش اصلی پژوهش این است که جعفر بن ابی طالب چگونه توانست در فرآیند تمدن سازی و تحولات فرهنگی جامعه نبوی ایفای نقش کند و چه عواملی جایگاه اجتماعی او را به عنوان یک نخبه در تمدن سازی اسلامی تثبیت کرد؟ فرضیه تحقیق بر این مبنا استوار است که عملکرد جعفر بن ابی طالب در جامعه نبوی، همسو با ارزش های اسلامی و در راستای راهبردهای تمدن ساز رسول الله (ص) بوده و او گام های موثری در این مسیر برداشته است. این پژوهش با روش تحلیل محتوای متون تاریخی و روایی به صورت مطالعات کتابخانه ای سامان یافته است. بررسی متون تاریخی نشان می دهد که جعفر بن ابی طالب، به واسطه همسانی عملکرد او با ارزش های مورد تایید جامعه اسلامی، جایگاه فرهنگ ساز خود را در جامعه عصر نبوی تثبیت کرده و در تمدن سازی این دوره نقشی برجسته داشته است. از عوامل اصلی در نخبگی و تمدن سازی او می توان به پذیرش اسلام از آغاز بعثت، ایمان قلبی و رفتار مبتنی بر هنجارهای اسلامی، نقش آفرینی در هجرت به حبشه و اعلام جهانی رسالت پیامبر(ص)، و همراهی نزدیک با رسول الله(ص) اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان می دهد که جعفر بن ابی طالب با تاکید بر اصول رهبری الهی، ایمان به خداوند، و باور عمیق به پیامبر (ص)، نقشی کلیدی در گسترش فرهنگ و تمدن نبوی ایفا کرده است. عملکرد او در عرصه های مختلف اجتماعی و فرهنگی، تاییدی بر جایگاه والای او در میان نخبگان تمدن ساز عصر نبوی است.

کلیدواژه ها:

جعفر بن ابی طالب ، رسول الله (ص) ، جامعه نبوی ، تمدن اسلامی ، نقش نخبگان