توسعه برنامه درسی پاسخگوی رشته علوم تربیتی: مطالعه کیفی عوامل بازدارنده و تسهیل کننده

برنامه درسی یکی از ساحت های اصلی و پیشران تحول گرایی و پاسخگویی دانشگاه است، لذا در توسعه و تعالی دانشگاه میبایست بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. رشته علوم تربیتی نیز با توجه به خیل ذینفعان و نقش و تاثیرگذاری قابل توجهی که در جامعه دارد از این امر مستثنا نیست. باوجود دغدغه مندی که در این خصوص وجود دارد، اما تاکنون برنامه درسی رشته علوم تربیتی مبتنی بر معیار پاسخگویی مورد مطالعه قرار نگرفته است. این تحقیق به منظور پوشش دادن این خلاء، به مطالعه کیفی عوامل بازدارنده و تسهیل کننده توسعه برنامه درسی پاسخگو در رشته علوم تربیتی با استفاده از روش تحلیل مضمون پرداخته است. مشارکت کنندگان اعضای هیات علمی متخصص و صاحبنظر در حوزه برنامه ریزی درسی و خبرگان حوزه برنامه ریزی آموزش عالی بودند که از این میان، ۱۸ نفر به عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کدگذاری تحلیل مضمون و به منظور اعتباریخشی داده ها، از روش کینگ و هاروکس استفاده شد.نتایج نشان داد که در مجموع ۴۶ کد اولیه، ۱۳ مضمون پایه، ۵ مضمون سازمان دهنده، ذیل دو مضمون فراگیر عوامل بازدارنده و عوامل تسهیل کننده توسعه برنامه درسی پاسخگو قرار گرفتند. بر این اساس، سه مضمون سازمان دهنده شامل: محدودیت ها و موانع ساختاری، محدودیت ها و موانع نهادی، و محدودیت ها و موانع فنی به عنوان مضمون فراگیر عوامل بازدارنده برنامه درسی پاسخگو صورت بندی شدند، و دو مضمون سازمان دهند شامل: عوامل توسعه ای و شرایط زمینه ای به عنوان مضمون فراگیر عوامل تسهیل کننده برنامه درسی پاسخگو شناسایی و مورد نظر قرار گرفت.

کلیدواژه ها:

علوم تربیتی ، برنامه درسی ، برنامه درسی پاسخگو ، دانشگاه پاسخگو