مبحث «اجماع» و بررسی آن در مبانی فقهی و تفسیری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی)

پژوهش حاضر درخصوص معرفی مبحث اجماع در اصول فقه، نقد و بررسی آن و همچنین تبیین این مساله در مبانی فقهی و تفسیری آیت الله خامنه ای است که به روش توصیفی- تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای و نرم افزاری تدوین شده است. نتیجه نشان می دهد که حصول اطمینان و یقین به اتحاد فتوای مورد اجماع با رای معصوم، امری سهل الوصول نیست و این حسن ظن به فتوای تعدادی از فقهای شاخص در گذشته بوده که موجب تسری آن به سایر اشخاص و ایجاد نوعی اجماع حدسی نسبت به اتفاق حکم با فتوای اعلام از فقها و به تبع آن امام علیه السلام شده است و ازاین رو از درجه اعتبار به کلی ساقط می باشد. در ادامه به دست آمد که آیت الله خامنه ای برخلاف برخی بزرگان علم اصول، اجماعات حدسی و منقول از قدمای فقها مانند سید مرتضی و شیخ طوسی را پذیرفته اند و دلیل ایشان هم اطلاع این بزرگان بر اقوال پیشینیان خودشان و حصول حدس قریب به یقین نسبت به کاشفیت از قول معصوم است. ایشان افراد صاحب اندیشه و اهل تحول در اندیشه های رایج زمان را ملزم به استفاده از اجماع دانسته و به همین جهت صاحب جواهر را که در بررسی هر مساله، شهرت و اجماع را نیز به خدمت می گیرد، مظهر یک فقیه مقید به مقررات فقاهت و قواعد اصولی و فقهی معرفی می کنند.

کلیدواژه ها:

اجماع ، فقه ، تفسیر ، حجیت ، آیت الله خامنه ای