گاهشماریهای شمسی ـ قمری

بشر از قدیم ترین ایام و تا آنجا که مدارک و شواهد نشان می دهند صور ماه را برای اندازه گیری زمان به کار میبرده است و به همین دلیل در غالب زبانها برای ماه آسمان و مدت زمانی که به تفاوت از رؤیت آن تـا رؤیتهای بعد، از بدر تا بدر ماه بعد و یا دیگر مشخصه های قابل تشخیص آن علل گونـاگون در نظـر مـی - گرفتهاند یک نام به کار برده اند . واژة ماه در زبان فارسی به مانند بسیاری دیگر از زبانها به ماه آسمان و ماه زمانی بر دو اطلاق می شود . صور چهارگانة ماه برای اندازه گیری زمانه ای کوتاه تر از یک ماه، هفته را به وجود آورده است . هفتهها در روزگار باستان در ماه های قمری طبیعت را نمیداشتند و با شروع هر مـاه نخـستین هفته نیز آغاز می شد و یک یا دو روز مازاد بر چهار هفته در هر ماه به عنـوان روز اسـتراحت، تفـریح و یـا مازاد از روزهای هفته هدف می گردید . در مراحل بعدی حذف یا یا دو روز اضافی منسوخ شـد و بنـا بـراین هفتهها بدون آنکه در چارچوب ماه محصور باشند توالی یافتند و با این شیوه طبیعت دایمی هفته در ماه نیز منتفی شد . ماه و هفته اگر چه در روزگار باستان وسیلة مناسبی برای اندازه گیری زمـان و بـویژه اسـتفادة بهینه از نور ماه در شب برای مسافرت و انجام امور دیگر بود و اقتضا می کرد که مردم روزگار باسـتان امـور زندگی خود را بر پایة آن تنظیم کنند . برای امور کشاورزی و تعیـین زمـان کـشت و برداشـت محـصول و دامپروری یعنی دو شغل اصلی بشر روزگار باستان به کار نمی آمد . بنا براین تمهیدی برای کاربرد مـاه هـای قمری و سال های خورشیدی در کنار هم و در یک گاه شماری واحد باید اندیشیده می شد . با تلفیق ماه هـای قمری و سالهای خورشیدی گاهشماری شمسی ـ قمری پدید آمد و چنان در دنیای روزگار باستان با اقبال روبرو شد و مطبوع طبع عالمیان قرا ر گرفت که تا به امروز اعیاد و یادبودهای مذهبی ادیان یهود و مسیحی به وسیلة آن گاهشماری تعیین میشود . گاهشماری شمسی ـ قمری مراحل تکامل خود را در طـی قـرون و اعصار پیموده است .