بررسی تطبیقی عناصر روایت در غزل روایی گذشته و معاصر فارسی

سال انتشار: 1404
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 87

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LIAR-17-1_002

تاریخ نمایه سازی: 17 بهمن 1403

چکیده مقاله:

غزل روایی یکی از فرم های تازه غزل در دوران معاصر است و به غزلی اطلاق می شود که داستانی را بازگو کند. به عبارتی دیگر شاعر غزل را به متنی تبدیل می کند که در آن وقایعی ازپیش انگاشته شده و به طور آگاهانه در توالی یکدیگر قرار می گیرد. در این نوع غزل عناصر داستانی به شکل پررنگی حضور دارد است و پی رنگ آن از الگویی روایی پیروی می کند. سابقه غزل روایی در شعر فارسی به ادبیات کهن فارسی بازمی گردد. غزل روایی گذشته، علاوه بر بیان مسائل عاشقانه، در عرفان نیز حضوری پررنگ دارد و نمونه هایی از آن را در دیوان عطار و مولانا می توان دید. در شعر معاصر کسانی همچون سیمین بهبهانی و محمدسعید میرزایی به نحو مشهودی از روایت در غزل بهره برده اند. غزل روایی گذشته، در کاربست عناصر روایت به ویژه شخصیت، صحنه پردازی و پی رنگ با غزل روایی معاصر تفاوت هایی دارد. این جستار بر آن است با روشی توصیفی تحلیلی مبتنی بر خوانش و تحلیل نمونه، مشابهت ها و مغایرت های عناصر روایت در غزل روایی دیروز و امروز را به دست دهد. می توان گفت غزل روایی گذشته فضایی ذهنی و کلی دارد؛ اما غزل روایی معاصر به مسائل عینی و جزئی در جامعه نظر می افکند. موضوعات غزل های روایی گذشته موضوعاتی عاشقانه، قلندرانه و عارفانه است؛ اما موضوع غزل روایی معاصر، آیینی و اغلب اجتماعی است. شخصیت های غزل روایی گذشته در تقابلی دوگانه میان عاشق و معشوق، سالک وپیر متغیر است؛ اما در غزل روایی امروز، شخصیت هایی تنها از بطن جامعه برگزیده می شوند. زمان و مکان در غزل روایی پیشین کلی و عمومی است؛ اما غزل روایی معاصر متمایل به جزئی گرایی است. درمجموع، غزل روایی معاصر اجتماعی تر، عینی تر، نمایشی تر و جزءنگرتر از غزل روایی گذشته است؛ اما ازنظر پی رنگ و خط سیر روایت، غزل روایی گذشته کامل تر از غزل روایی معاصر است.

نویسندگان

مهدی رستمی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران

علی محمد محمودی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیم پور، حامد (۱۳۸۷). دروغ های مقدس. پرنده ...
  • اخلاقی، زکریا (۱۳۸۵). نقدی بر غزل جوان امروز. فصلنامه فرهنگی ...
  • ارسطو (۱۳۳۷). فن شعر (عبدالحسین زرین کوب، مترجم). بنگاه ترجمه ...
  • https://doi.org/۱۰.۲۲۰۵۹/jpl.۲۰۱۴.۵۰۳۱۹انوشه، حسن (۱۳۷۶). فرهنگ نامه ادبی فارسی؛ دانش نامه ادب ...
  • بابایی، مهرداد (۱۳۸۹). درست یادم نیست. هنر رسانه اردیبهشت ...
  • بارت، رولان (۱۳۸۷). درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت ها (محمد ...
  • بیابانکی، سعید (۱۳۸۷). غزل ۸۶ (گزیده غزل جوان امروز). سوره ...
  • بیابانکی، سعید (۱۳۸۹). باغ دوردست. تکا ...
  • ترکی، محمدرضا (۱۳۸۸). هنوز اول عشق است. تکا ...
  • تسلیمی، علی (۱۳۸۷). گزاره هایی در ادبیات معاصر ایران. اختران ...
  • تودوروف، تزوتان (۱۳۸۲). بوطیقای ساختارگرا (محمد نبوی، مترجم). آگه. (اثر ...
  • حسن لی، کاووس (۱۳۸۲). رنگ از رخ تمام قلم ها ...
  • حسن لی، کاووس، و حقیقی، شهین (۱۳۸۷). بررسی ساختار غزلی ...
  • https://csde.yazd.ac.ir/article_۲۴۳۱.htmlحیدری، مریم، و آقابابایی خوزانی، زهرا (۱۳۹۶). شخصیت عاشق در ...
  • داد، سیما (۱۳۸۴). فرهنگ اصطلاحات ادبی. مروارید ...
  • غزل روایی و خاستگاه آن در شعر فارسی [مقاله ژورنالی]
  • سلیمان نژاد، زنبق (۱۳۸۹). غزل غزل های سلیمان نژاد. سپیده ...
  • سنایی، مجدود بن آدم (۱۳۹۱). دیوان سنایی غزنوی (به اهتمام ...
  • شریف نسب، مریم، و کرمی، سمیه (۱۳۹۲). سیر سبکی داستان ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۵۴). گنج سخن (ج. ۱). دانشگاه تهران ...
  • طاهری، قدرت الله (۱۳۸۲). نقد و تحلیل ساختارگرایانه غزل- روایت ...
  • http://noo.rs/fZ۱Auطاهری، قدرت الله (۱۳۸۷). اصالت تجربه در غزل های سنایی. ...
  • https://ensani.ir/fa/article/۲۶۵۲۴۵طیب، محمود (۱۳۸۹). و تو را شنیدم روزی که اتفاق ...
  • عباسلو، مژگان (۱۳۸۷). مثل آوازهای عاشق تو. هزاره ققنوس ...
  • عراقی، فخرالدین ابراهیم (۱۳۷۵). دیوان عراقی (سعید نفیسی، مصحح). سنایی ...
  • عسکری، حامد (۱۳۸۹). خانمی که شما باشید. شانی ...
  • عطار نیشابوری، شیخ فریدالدین (۱۳۵۹). دیوان شیخ فریدالدین عطار نیشابوری ...
  • فرهنگی، سهیلا، و حمیدی اصل، پگاه (۱۳۹۷). بررسی الگوهای روایت ...
  • گراوند، علی. (۱۳۹۳). ریخت شناسی قصه های غزلیات عطار. فنون ...
  • https://liar.ui.ac.ir/article_۱۹۷۰۷.html?lang=faمارتین، والاس (۱۳۸۲). نظریه های روایت (محمد شهبا، مترجم). هرمس. ...
  • منزوی، حسین (۱۳۹۱). مجموعه اشعار (به کوشش محمد فتحی). نگاه ...
  • مولوی، جلال الدین محمد (۱۳۸۹). کلیات شمس تبریزی (بدیع الزمان ...
  • میررکنی، پوریا (۱۴۰۳، ۱۵ مرداد). شعر. در پایگاه ادبی ویرگول. ...
  • میرزایی، محمدسعید (۱۳۸۸). درها برای بسته شدن آفریده شد. شانی ...
  • میرزایی، محمدسعید (۱۳۸۸). مرد بی مورد. شانی ...
  • نمایش کامل مراجع