زاینده رود در دو راهی محو یا احیاء (بررسی منابع و مصارف و بیلان منفی رودخانه زاینده-رود)

رودخانه زاینده رود به عنوان مهم ترین و بزرگترین رود فلات مرکزی ایران، به دلیل توسعه برداشت ها و عدم توازن بین منابع و مصارف، از ابتدای دهه ۸۰ شمسی با بیلان منفی و خشکی مواجه گردید. در جدول منابع و مصارف زاینده رود سه نوع بیلان منفی شامل ، بیلان منفی آشکار به میزان ۳/۱۸۲ میلیون مترمکعب ، بیلان منفی پنهان به میزان ۷۷۶ میلیون مترمکعب و بیلان منفی مشروط به میزان ۷/۲۵۷ میلیون مترمکعب ، مشهود است . مهم ترین بخش های آسیب -دیده رودخانه زاینده رود در اثر بیلان منفی و خشکی رودخانه ، محیط زیست رودخانه و تالاب بین المللی گاوخونی و در ردیف بعدی کشاورزی حوضه است . خشکی این رود علاوه بر لطمات گسترده زیست محیطی و لطمات روحی و روانی ساکنان حوضه ، با تعطیلی کشاورزی استان، کاهش رونق گردشگری و تعطیلی صنایع تبدیلی و خدماتی کوچک بر معیشت میلیون ها نفر ساکنان این حوضه ، تاثیرگذار بوده است . در این مقاله به بررسی وضعیت این رودخانه در چند دهه اخیر، عدم توازن بین منابع و مصارف و بیلان منفی این رودخانه پرداخته شده است .

کلیدواژه ها:

رودخانه زاینده رود ، فلات مرکزی ایران ، بیلان منفی ، منابع و مصارف