تاثیر باکتری های محرک رشد Pseudomonas putida و Curtobacterium sp. Strain wlu بر رشد و اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) تحت شرایط تنش کم آبیاری

به‎منظور ارزیابی واکنش گیاه نعناع فلفلی (Mentha × piperita L.) به تنش کم آبیاری و کاربرد باکتری های محرک رشد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در گلخانه های پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال ۱۴۰۱ انجام شد. فاکتور اول شامل تنش کم آبیاری (۸۰، ۵۰ و ۲۰ درصد آب قابل دسترس در خاک) و فاکتور دوم شامل باکتری های محرک رشد (بدون کاربرد باکتری (شاهد)، سویه Pseudomonas putida و Curtobacterium sp. Strain wlu) بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد تنش کم آبیاری تاثیر معنی داری روی شاخص های مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی به همراه داشت، به طوری که در سطح ۲۰ درصد آب قابل دسترس در خاک باعث افزایش نشت الکترولیت (۲۱۹ درصد)، غلظت مالون دی آلدئید (۵۰ درصد) و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی از جمله کاتالاز (۱۱۷۴ درصد)، پراکسیداز (۳۰۸ درصد) و آسکوربات پراکسیداز (۷/۸۲ درصد) در مقایسه با تیمار شاهد شد، اما مولفه های رشدی مثل ارتفاع بوته، تعداد ساقه، وزن تر و خشک کل (به ترتیب ۳/۲۹، ۲/۳۷، ۱/۵۶ و ۵/۵۵ درصد) و محتوای نسبی آب برگ (۱/۳۶ درصد)، درصد و عملکرد اسانس (به ترتیب ۸/۳۸ و ۶/۷۱ درصد) را نسبت به تیمار شاهد کاهش داد. سرعت فتوسنتز، غلظت دی اکسید کربن درون سلولی، هدایت روزنه ای و هدایت مزوفیلی نیز در شرایط تنش کم آبیاری ۲۰ درصد آب قابل دسترس به ترتیب ۵/۷۶، ۸/۶۱، ۴۰ و ۵/۳۸ درصد کاهش پیدا کردند. کاربرد باکتری های محرک رشد در شرایط تنش و غیرتنش با افزایش جذب آب از طریق رشد ریشه، افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و افزایش سرعت فتوسنتز و هدایت روزنه ای باعث بهبود مولفه های رشد شد. همچنین درصد اسانس و عملکرد اسانس نیز تحت تاثیر کاربرد باکتری های محرک رشد افزایش نشان داد. در کل نتایج نشان داد تیمار باکتری های محرک رشد به خصوص سویه Pseudomonas putida با بهبود تعادل آبی از طریق افزایش جذب آب، افزایش زیست‎توده به علت افزایش میزان فتوسنتز و همچنین افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی اثرات منفی تنش کم آبیاری را در نعناع فلفلی کاهش دهد.

کلیدواژه ها:

Ascorbate peroxidase ، Essential oil yield ، Mesophyllic conductivity ، Water deficit stress ، آسکوربات پراکسیداز ، تنش کم آبیاری ، عملکرد اسانس ، هدایت مزوفیلی