اثر تاریخ کاشت و دور آبیاری بر صفات مورفولوژیک و عملکرد دانه ارقام جدید کنجد ناشکوفا (.Sesamum indicum L)

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 83

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_AGRO-26-2_003

تاریخ نمایه سازی: 6 بهمن 1403

چکیده مقاله:

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و دور آبیاری بر صفات گیاهی و عملکرد دانه ارقام جدیدکنجد ناشکوفا، یک آزمایش مزرعه­ای به صورت کرت های خرد شده نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در مزرعه آزمایشی شرکت کشت و صنعت شهید رجایی دزفول اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت (۱۵ خرداد، ۳۰ خرداد و ۱۴ تیر) به عنوان عامل اصلی اول، سه دور آبیاری (۸، ۱۳ و ۱۸ روز) به عنوان عامل اصلی دوم و سه رقم کنجد ناشکوفا به نام های برکت، مهاجر و چمران و رقم شکوفای شوین (شاهد) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تاخیر در کاشت باعث کاهش عملکرد دانه ارقام کنجد شد. در سال اول در تاریخ کاشت ۳۰ خرداد و ۱۴ تیر، میزان کاهش عملکرد دانه بطور معنی داری (۹ و ۱۶ درصد) نسبت به تاریخ کاشت  ۱۵ خرداد کمتر بود. افزایش فواصل آبیاری باعث کاهش ویژگی­های مورفولوژیک و عملکرد دانه ارقام کنجد در هر دو سال آزمایش شد. در سال اول آزمایش دور آبیاری  ۱۳ و ۱۸ روز باعث کاهش معنی دار عملکرد دانه (۱۲ و ۳۴ درصد) نسبت به دور آبیاری ۸ روز شد. بیشترین مقدار عملکرد دانه و روغن دانه مربوط به رقم برکت در سال اول در دور آبیاری ۸ روز و تاریخ کاشت ۱۵ خرداد (به ترتیب ۱۷۳۰ و ۸۲۱ کیلوگرم در هکتار) و در سال دوم در دور آبیاری ۸ روز و تاریخ کاشت ۳۰ خرداد (به ترتیب ۱۴۰۰ و ۶۹۴ کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. ارقام کنجد ناشکوفای برکت و مهاجر در مقایسه با رقم شکوفای شوین در تیمارهای افزایش دور آبیاری و تاخیر در کاشت، کاهش عملکرد دانه و روغن دانه کمتری داشتند و به دلیل مقاومت به ریزش دانه و حفظ میزان عملکرد در شرایط تغییر تاریخ کاشت و افزایش دور آبیاری، سازگاری مناسب تری به تغییرات محیطی داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش تاریخ کشت ۱۵ تا ۳۰ خرداد به عنوان تاریخ کاشت بهینه و دور آبیاری ۸ تا ۱۳ روز به عنوان دور آبیاری مناسب برای ارقام کنجد بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که مقاومت به ریزش دانه، عملکرد دانه و روغن بالا در ارقام کنجد ناشکوفای برکت و مهاجر، می­تواند امکان زراعت گسترده و ماشینی کنجد را به صورت کشت تابستانه و به عنوان جایگزین سایر گیاهان تابستانه آب بر در منطقه فراهم کند.

کلیدواژه ها:

Irrigation ، Seed oil content ، Seed yield ، Seed shattering resistance and Sesame ، آبیاری ، روغن دانه ، عملکرد دانه ، کنجد و مقاومت به ریزش دانه

نویسندگان

مهدی عطار روشن

Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

افراسیاب راهنما

Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

موسی مسکرباشی

Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

محمد رضا سیاهپوش

Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

متیو تام هریسون

Tasmanian Institute of Agriculture, University of Tasmania, Launceston Tasmania, Australia, ۷۲۴۸

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Anonymous. ۲۰۲۲. Annual harvested area, production, and yield of crop ...
  • Asadi, H., Baradaran, R., Seghatoleslami, M.J. and Moosavi, S.G. ۲۰۲۰. ...
  • Alrteimei, H.A., Ash'aari, Z.H. and Muharram, F.M. ۲۰۲۲. Last decade ...
  • Anastasi, U., Sortino, O., Tuttobene, R., Gresta, F., Giuffrè, A.M., ...
  • Bedigian, D. and Harlan, J.R. ۱۹۸۶. Evidence for cultivation on ...
  • Dossa, K., Konteye, M., Niang, M., Doumbia, Y. and Cissé, ...
  • Eskandari, H., Zehtab Salmasi, S. and Ghasemi-Golezani, K. ۲۰۱۰. Evaluation ...
  • Estimating of sesame crop water requirement in Sabzevar climate [مقاله ژورنالی]
  • FAO. (۲۰۲۱). Food and Agriculture Organization statistical databases (FAOSTAT). https://www.fao.org/faostatFarahbakhsh, ...
  • Goldani, M. ۲۰۱۰. Effect of irrigation intervals on some morphophysiological ...
  • (Sesamum indicum L.) ecotypes. Journal of Agroecology, ۲(۴), pp.۶۵۸-۶۶۶. [In ...
  • Hojabri Dughezlo, M., Alizadeh, O. and Kazerani, N. ۲۰۱۳. Effect ...
  • Jian, S., Yue-Liang, R., Mei-Wang, L., Ting-Xian, Y., Xiao-Wen, Y. ...
  • Kadkhodaie, A., Razmjoo, J., Zahedi, M. and Pessarakli, M. ۲۰۱۴a. ...
  • Kadkhodaie, A., Razmjoo, J., Zahedi, M. and Pessarakli, M. ۲۰۱۴b. ...
  • Khajavi, M., Rahnama, A., Meskarbashee, M., Moosavi, S.A. and Harrison, ...
  • Langham, D.R. and Wiemers, T. ۲۰۰۱. Progress in mechanizing sesame ...
  • Mehrabizadeh, Z. and Ehsanzade, P. ۲۰۱۲. A study on physiological ...
  • Mojadam, M., Memarbashi, M., Egdernejhad, A., and Drodgar, N. ۲۰۱۷. ...
  • Momeni, S., Fahmideh, L., Emamjomeh, A., Solouki, M. and Zahiri, ...
  • Nafe, N.A., Osman, S., Khalid, M.E. and Sabahelkhier, M.K. ۲۰۱۰. ...
  • Nezami, A., Fazeli Kakhki, S. F., Zarghani, H., Shabahang, J. ...
  • Olowe, V.I.O. ۲۰۰۷. Optimum planting date for sesame (Sesamum indicum ...
  • Rezvani Moghaddam. P., Norouzpour, G., Nabati, J. and Mohammadabadi, AA. ...
  • Sayyahpour H. ۲۰۰۸. Final report of study and determination of ...
  • Sharifi, P. and Mohammadkhani. N. ۲۰۱۶. Effects of drought stress ...
  • Siahpoosh, M.R., Nejadsadeghi, L., Siahpoosh, M.S., Sheidaie, S., Rezvani, E. ...
  • Zandi, R., Rahnama, A. and Meskarbashi, M., ۲۰۲۳. Effect of ...
  • نمایش کامل مراجع