واکاوی شرایط همدیدی – سنجش از دور رویدادهای گردوخاک شدید و گسترده سال ۲۰۲۲ در استان تهران

تغییرات اقلیمی اخیر و خشکسالی ها تاثیر منابع گردوخاک را در سطح جهانی تشدید کرده اند و نیاز به درک کاملتری از تاثیر آنها بر کیفیت هواضروری است. در تهران، تعامل بین منابع داخلی گردوخاک از ایران و منابع خارجی از کشورهای همسایه تاثیر قابل توجهی بر کیفیت هوا دارد. دراینمطالعه ابتدا در یک دوره ۲۰ ساله (۲۰۲۲-۲۰۰۳) و با استفاده از دادههای عمق نوری هواویز (AOD) از سنجنده مودیس ماهواره آکوا برای مشاهده منابع گردوخاک داخلی و خارجی استفاده شده است. با تحلیل آماری رویدادهای گردوخاک در این دوره، رویدادهای سال ۲۰۲۲ با بیشترینفراوانی جهت ارزیابی، شناسایی شدند. با استفاده از تصاویر ماهوارهای EUMETSAT توده های گردوخاک که در استان های همسایه منطقه تهران و کشورهای همسایه ایران شکل گرفتهاند، ردیابی شدند که نمایانگر تاثیر عمده ای از منابع داخلی گردوخاک از بخش های جنوبی استان سمنان درایران و ورودی های قابل توجهی از منابع خارجی در عراق و شمال عربستان سعودی می باشد. بررسی شرایط جوی همدیدی با استفاده از داده هایERA۵ در طول رویدادهای شدید گردوخاک، وجود یک ناوه تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال، را در تسهیل انتقال گردوخاک برجسته میکند. همچنین افزایش حرکات همرفتی و وقوع فروپکش (downburst) در مناطق مستعد خیزش گرد و خاک، انتشار آنها را تشدید میکند. بنابراین بررسی تعامل پیچیده بین منابع داخلی و خارجی گردوخاک و ضرورت درک دینامیک انتشار گردوخاک به منظور کاهش این رویدادها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

کلیدواژه ها:

تهران ، گرد و خاک ، سنجش از دور ، تحلیل همدیدی