بررسی توزیع مکانی و زمانی رخداد ابرهای سرد و گرم در حوضه های آبریز سی گانه کشور به منظور تعیین روش بارورسازی ابرها

این مقاله برگرفته از بخشی از نتایج پروژه «مطالعه و بررسی و امکان سنجی استفاده از فنآوری بارورسازی ابرها برای استحصال آب درحوضه هایآبریز ایران» است که با هدف تعیین توزیع مکانی و زمانی وقوع ابرهای سرد و گرم در حوضه های آبریز سی گانه کشور جهت انتخاب روش مناسب برای بارورسازی ابرها انجام شده است. برای این منظور درصد وقوع ابرهای سرد و گرم، (با در نظر گرفتن اینکه روش مناسب باروری برای ابرهایگرم و سرد به ترتیب روش نمگیر و روش یخزا می باشد) به تفکیک ۳۰ حوضه محاسبه و ارایه گردیدند. در فرآیند تعیین ابرهای سرد و گرم، پارامترارتفاع کف ابر با استفاده از دادههای دیدبانی ۴۴ ایستگاه های همدیدی سازمان هواشناسی کشور، پارامتر ارتفاع قله ابر با استفاده از داده های ماهواره ایNOAA ، و پارامتر ارتفاع ژئوپتانسیل تراز صفر درجه سانتیگراد (تراز یخبندان) با استفاده از داده های مرکز بازتحلیل سامانه پیش بینی اقلیمی(CFSR) استخراج و تعیین شدند. سپس درصد وقوع ابرهای پایینتر از تراز یخبندان به عنوان ابرگرم و درصد وقوع ابرهای بالاتر از تراز یخبندان بهعنوان ابرهای سرد و ضخامت ابر برای ۱۲ ماه سال برای ۴۴ ایستگاه همدیدی کشور طی دوره آماری ۲۰۱۰ - ۱۹۸۱ (به عنوان دوره پایه)، محاسبهگردید. نتایج نشان داد که از ژانویه تا آوریل میانگین ارتفاع کف ابر در سواحل دریای خزر از سواحل جنوبی کمتر است. مشخص شد که در ماه ژانویهتنها در سه حوضه آبریز باهوکلات، بندرعباس و مند درصد بالایی از ابرها از نوع گرم است که روش نمگیر برای این سه حوضه مناسب میباشد و دربقیه حوضه ها یا صددرصد ابرها از نوع سرد و یا با درصد بیشتری از نوع سرد است و روش مناسب باروری در این حوضه ها، روش یخ زا می باشد. درفوریه بطور میانگین نیمی از ابرها از نوع سرد و نیمی از نوع گرم بود که امکان بهره گیری از هر دو روش وجود دارد. در مارس در سه حوضه باهوکلات،بندرعباس و مهران صددرصد ابرها از نوع گرم است که روش مناسب باروری روش نم گیر میباشد. در ماه آوریل در نیمه جنوبی کشور صددرصد ابرهااز نوع گرم و روش مناسب باروری، روش نم گیر است و تنها حوض های که درصد بیشتری از ابرهای آن سرد است، حوضه آبریز ارس میباشد که روشمناسب در آن روش یخ زا است.

کلیدواژه ها:

ابر سرد ، ابر گرم ، باروری ابرها ، روش نم گیر ، روش یخ زا ، حوضه های آبریز ، ایران