بررسی تکالیف قانونی شهرداری ها در حوزه آلودگی هوا و تدوین و اولویت بندی شاخص های مربوطه با تاکید بر (قانون هوای پاک) مصوب ۱۳۹۶

آلودگی هوا بهعنوان یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر محیطزیست بهویژه در شهرهای بزرگ سبب بروز مشکلات بسیاری برای ساکنین شده است. بیش از نیم قرن از قانونگذاری در زمینه حفظ محیط زیست در ایران می گذرد و از زمان تاسیس سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۵۳ در ایران تا کنون قوانین متعددی در ارتباط با جلوگیری از آلودگی هوا تصویب شده است . یکی از مهمترین قوانین وضع شده در زمینه حفظ هوای پاک ، قانون هوای پاک مصوب سال ۱۳۹۶ می باشد که در آن تکالیفی را برای نهادهای مختلف و از جمله شهرداریها مشخص نموده است. در این پژوهش سعی شده است که تکالیف شهرداریها در این قانون مشخص گردد. سپس با استفاده از روش دلفی ابعاد، مولفه ها و شاخص های موثر بر آلودگی هوا از بین این تکالیف احصا گردیده و از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی AHP ، اولویت بندی گردید . تکالیف قانونی در سه بعد زیرساختی، مدیریتی و ترویجی مورد بررسی قرار گرفت و با نظر سنجی از ۱۰ نفر از متخصصان مرتبط ، عوامل زیرساختی در اولویت اول و بعد ترویجی و مدیریتی در اولویت های بعدی قرار گرفتند. در مرحله بعد شاخص های شناسایی شده به روش دلفی مورد مقایسه زوجی قرار گرفت و مهمترین شاخص ها که بیشترین تاثیر را در آلودگی هوا داشته و در زمره وظایف شهرداریها قرار گرفته شناسایی گردید . نتایج تحقیق نشان داد که مطالعات زیست محیطی، توسعه فضای سبز و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی به عنوان موثرترین تکالیف قانونی در کاهش آلودگی هوا نقش دارند. انتها پیشنهادهایی برای بهبود اجرایی شدن تکالیف قانونی شهرداری ها در موضوع پیشگیری و کاهش آلودگی هوا ارائه گردید که می تواند در برنامه ریزی های شهرداریهای کشور مد نظر قرار گیرد .

کلیدواژه ها:

قانون هوای پاک ، آلودگی هوا ، پسماند ، فضای سبز ، حمل و نقل عمومی ، شهرداری ها