ارزیابی یکپارچه سیستم منابع آب بر اساس سیستم حسابداری اقتصادی- زیست محیطی آبSEEW (محدوده مطالعاتی کرخه سفلی)

کمبود آب یکی از نگرانی های اصلی مدیران منابع آب در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل تقاضای آب در بخش بزرگی از منابع آب تجدیدپذیر در بازه های زمانی و مکانی محسوب می گردد. سیستم حسابداری آب می تواند به عنوان داده های پایه ای مفید در تصمیمات مدیریتی جهت کاهش فقر، اطمینان از امنیت غذایی، سلامت جمعیت بشری، توسعه اقتصادی ونیزحفظ حیات اکوسیستمها مورداستفاده قرارگیرد. دراین تحقیق برای محدوده مطالعاتی کرخه سفلی با استفاده از چارچوب حساب های آب مربوط به منطقه متناظر با سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ که سالهای دارای تنش آبی در حوضه موردمطالعه بوده پرداخته شده است. بااستخراج نشانگرهای ابعاد مختلف منابع آب، اقتصادی و اجتماعی، به ارزیابی یکپارچه امنیت آبی محدوده مطالعاتی پرداخته شده است. باتوجه به نشانگرهای بعد منابع آب بخش کشاورزی با بیش از ۹۶ درصد مصرف آب بیشترین تاثیر را در تشدید تنش آبی محدوده دارد. باتوجه به نشانگر شدت مصرف آب در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ و مقایسه میزان منابع آب موجود و مصرف شده، ناپایداری کامل در محدوده وجود دارد. سهم سرانه منابع آب تجدیدپذیر این محدوده از ۱۳۰۲ مترمکعب به ازای هر نفر در سال ۱۴۰۰ به ۱۸۱۲ مترمکعب به ازای هر نفر در سال ۱۴۰۱افزایش یافته است این درحالی است که مجموع خروجی سد کرخه و اسپیل کرخه در سال ۱۴۰۰ به میزان ۱۶۹ میلیون مترمکعب بیشتر از سال ۱۴۰۰ بوده است که دلیل آن مدیریت مصرف بهینه در پایین دست سد کرخه است. تغییرات حاشیه ای بهره وری اقتصادی آب در بخش کشاورزی نشان می دهد نیروی محرکه قوی اقتصادی در بخش کشاورزی در محدوده مطالعاتی کرخه سفلی باعث شده در این محدوده توجه زیادی به منافع کوتاه مدت در بخش کشاورزی نسبت به منافع استراتژیک منابع آب معطوف گردد. علیرغم کاهش روند مصرف آب در بخش خدمات وثابت بودن مصرف آب در صنعت، افزایش درآمد بخش خدمات و صنعت منجر به افزایش بهره وری اقتصادی آب در این بخشها می گردد.

کلیدواژه ها:

حسابداری اقتصادی اجتماعی آب ، سیستم یکپارچه منابع آب ، کرخه سفلی