شناسایی، طبقه بندی و تحلیل دستبافته ها درآثار آقا صادق (فعال در نیمه ی دوم سده ی دوازدهم ه.ق.)

آثار آقا صادق (محمدصادق) نقاش دربار کریم خان بازتابی از مصادیق فرهنگی گوناگون عصر وکیل الرعایا ازجمله بافته های سنتی است. مقاله می کوشد کارهای هنری آقا صادق را نخست به منظور شناخت نقش و طرح بافته ها، سپس باهدف درک رابطه مضمون اثر و طرح، نقش و محل قرارگیری بافته مطالعه نماید. آثار به یادگار مانده از آقا صادق با تکیه بر رقم وی رهیافتی به دوره خلق آن است. پرسش این است که طرح و نقش بافته های موجود در آثار آقا صادق با توجه به حضور وی در دربار نادرشاه افشار، کریم خان زند، سایر حاکمان زندیه و آغامحمدخان قاجار تغییر نموده و یا به یک شکل بوده است؟ ارتباط میان طرح و نقش و محل قرارگیری بافته با مضمون و موضوع اثر چگونه قابل تبیین است؟ بااطلاع از تناسب نوع «رقم» آقا صادق با جایگاه سفارش دهنده یا افراد حاضر در اثر، می توان نسبتی میان نقش، طرح، ابعاد و محل قرارگیری بافته و جایگاه اشخاص برقرار نمود؟ جهت نیل به نتیجه پژوهش که ماهیتی کیفی داشته و از منظر هدف و روش توصیفی تحلیلی به حساب می آید، به منابع مکتوب و آرشیو تصاویر برجای مانده از آثار آقا صادق در موزه های داخلی و خارجی رجوع شد. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای بوده است. حدود ۲۸ نمونه دارای بافته داری تشخیص داده شد. در میان آثار مطالعه شده در این مقاله چهار بافته قالی، نمد، چنته و اسب پوش دیده شد و درنهایت آن که آقا صادق با توجه به نوع فضای درونی و بیرونی و مضمون اثر بافته ای متناسب نقش نموده است.

کلیدواژه ها:

آقا صادق ، نگاره های نیمه دوم سده دوازدهم ، دستبافته ها ، زندیه ، طرح و نقش