شناسایی تغییرات شروع، پایان و طول دوره ی فصل برف گیری در ایران به کمک داده های سنجنده ی مودیس

هدف از پژوهش حاضر واکاوی شروع، پایان و طول دوره فصل برف­گیری در ایران است. برای این منظور، داده های روزانه «سنجنده مودیس» برای بازه زمانی ۱/۱/۱۳۷۹ تا ۲۹/۱۲/۱۳۹۹ در تفکیک مکانی ۵۰۰ متری، از تارنمای ناسا دریافت گردید. در گام اول، به­کمک پالایه­های زمانی و مکانی اثر ابرناکی از داده­های اولیه حذف­ گردید و در گام بعدی، چیدمان داده­ها از مبدا اول فروردین به­سال آبی؛ یعنی اول ماه مهر تبدیل­­شد و برای هر سال آبی، ماتریسی در ابعاد ۷۵۴۱۵۰۲ × ۳۶۵ ساخته­شد که سطرها نماینده هر روز سال و ستون­ها نماینده یاخته­های مکانی بود و در مرحله بعدی، اولین روزی که یک یاخته پوشیده از برف شده بود (بر پایه روزهای سپری­شده از اول مهر) برای هر سال آبی استخراج­شد. این فرآیند، به­تفکیک هر سال آبی انجام گرفت و در نهایت، ماتریسی در ابعاد ۷۵۴۱۵۰۲ × ۲۰ ساخته­شد که سطرها نماینده اولین روزی است که «سنجنده مودیس» بر روی یک یاخته، برف گزارش کرده است و ستون­ها نیز نماینده یاخته­های مکانی بود. همین فرآیند برای محاسبه پایان فصل برف­گیری انجام گرفت با این تفاوت که به­جای محاسبه اولین روزی که یک یاخته پوشیده از برف شده است، آخرین روزی که یک یاخته پوشش برف گزارش کرده و پس از آن دیگر برفی بر روی آن ثبت نشده است، محاسبه­گردید. یافته ها نشان­می دهد به­طور کلی در بخش های غربی، شروع فصل برف گیری در حال کشیده­شدن به­سوی زمستان است اما در بخش های شمال غرب کشور، در دامنه های شمالی البرز و در بخش هایی از زاگرس جنوبی، شروع فصل برف گیری در حال پیشروی به­سوی فصل پاییز است. در بسیاری از مناطق مرتفع غربی، شمال غربی و همچنین بر روی رشته کوه های البرز، پایان فصل برف گیری در حال پیشروی به­سوی اواخر زمستان و فصل بهار است.

کلیدواژه ها:

شروع فصل برف گیری ، پایان فصل برف گیری ، پوشش برف ، سنجنده ی مودیس ، ایران