غربالگری و ارزیابی توده های وحشی آژیلوپس تائوشی با استفاده از صفات مورفوفیزیولوژیکی تحت تنش شوری

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر تنش شوری بر تغییرات صفات مورفو-فیزیولوژیکی ۱۰۹ توده از گونه Aegilops tauschii جمع-آوری شده از مناطق مختلف جهان به همراه دو رقم شاهد گندم نان ارگ (متحمل به شوری) و دریا (حساس به شوری) بود. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دو سطح شوری (صفر و ۳۰۰ میلی مولار NaCl) به عنوان فاکتور اول و ۱۱۱ ژنوتیپ (۱۰۹ توده و دو رقم شاهد) به عنوان فاکتور دوم با سه تکرار در گلخانه دانشگاه بین المللی امام خمینی اجرا شد. پس از اعمال تنش شوری، اقدام به اندازه گیری صفات مورفو-فیزیولوژیکی شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که توده های مورد بررسی از نظر کلیه صفات (سدیم اندام هوایی و ریشه، پتاسیم اندام هوایی و ریشه، نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی، محتوای نسبی کلروفیل برگ، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه) به جز صفت نسبت پتاسیم به سدیم ریشه با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند. تاثیر تنش شوری نیز بر صفات یاد شده به جز پتاسیم ریشه در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. در مجموع صفات برخی توده های جمع آوری شده از کشورهای ایران، گرجستان، کوزوو، آذربایجان و ترکمنستان از نظر صفات مورد مطالعه عملکرد قابل قبولی را در شرایط تنش شوری حتی نسبت به رقم شاهد و مقاوم ارگ نشان دادند. همچنین نمودار درختی حاصل از تجزیه خوشه ای و بررسی میانگین زیرگروه ها نشان داد که توده های جمع آوری شده از کشورهای ایران، گرجستان، کوزوو، آذربایجان و ترکمنستان دارای مقاومت و تحمل بیشتری نسبت به تنش شوری بودند.

کلیدواژه ها:

تنش شوری ، سدیم ، پتاسیم ، زیست توده ، محلول هوگلند