مقایسه خسرو و شیرین نظامی با منظومه عامیانه شیرین و فرهاد کردی مام احمد لطفی از منظر بن مایه های اسطوره ای

منظومه کردی شیرین و فرهاد به روایت مام احمد لطفی یکی از نظیره­های است که به پیروی از خسرو و شیرین نظامی سروده شده است. این اثر به زبانی ساده و روان، روایتگر داستانی متفاوت درباره سرگذشت شیرین و فرهاد با ساختاری افسانه­مانند است. در منظومه کردی جز نام شخصیت­ها، سیر اصلی حوادث و چارچوب کلی داستان با روایت نظامی اختلاف دارد. داستان این منظومه بر پایه رده­بندی محتوایی افسانه­ها در زیرمجموعه افسانه­هایی قرار می­گیرد که در آن اژدهایی دختری را می رباید تا اینکه پهلوانی او را نجات می­دهد. با وجود این، مطالعه تطبیقی دو منظومه از منظر بن­مایه­های اسطوره­ای نشان دهنده زیرساخت و پی­رنگ مشترک این آثار است؛ بدین ترتیب که خسرو (در خسرو و شیرین) و فرهاد (در منظومه کردی) مصداق خدای باروری شهیدشونده به­شمار می­آیند با این تفاوت که در منظومه کردی، فرهاد همانند سایر خدایان باروری، رستاخیز مجدد ندارد. شیرین در هر دو داستان، به روش­های مختلف، نقش الهه باروری و عشق را ایفا می­کند. چیستی، موضوع و کارکرد اسطوره باروری از نظر تاریخی نمایانگر دوره کشاورزی و از نظر فلسفی بیانگر رستاخیز انسان در جهان دیگر ­است.

کلیدواژه ها:

Shirin ، Farhad ، Kurdish Manzumah ، Khosrow and Shirin ، Fertility ، شیرین ، فرهاد ، منظومه کردی ، خسرو و شیرین نظامی ، باروری.