برآورد اثرات زیست محیطی مزارع قزل آلای ایران با ضرایب پیامدهای چرخه عمر در شرایط عدم قطعیت

فعالیت آبزی پروری و تخلیه آلاینده ها در بالادست رودخانه ها پیامدهای زیست محیطی گوناگونی مانند سمیت زیست بوم و تغذیه گرایی را به همراه دارد که نیازمند روشی جامع برای ارزیابی پیامدهای زیست محیطی است. لذا پژوهش حاضر روشی توسعه یافته برای تحلیل پیامدهای زیست محیطی براساس آنالیز کیفیت آب ورودی و خروجی مزارع پرورش ماهی و مبتنی بر ضرایب مدل ReCiPe در قالب مفهوم ارزیابی اثرات چرخه عمر (LCIA) ارائه نمود. در این چهارچوب، تاثیر زیست محیطی پرورش ماهی در دسته های مصرف آب، براساس رویکرد جدید ردپای آب خاکستری، به همراه تغذیه گرایی و سمیت برای پنج مجموعه پرورش ماهی قزل آلا در مناطق مختلف ایران محاسبه شد. نتایج مطالعه نشان داد که کل جامدات معلق (TSS) پارامتر کیفی غالب بود. هم چنین مصرف آب بیش ترین تاثیر را بر نتایج ارزیابی اثرات زیست محیطی داشت. آبزی پروری به طور میانگین منجر به افزایش ۹۵ درصد خسارت معادل زیست محیطی از آب ورودی تا پساب خروجی مزارع شد که تاثیر آن بر سلامت انسان بیش تر از زیست بوم بود. عواملی مانند بار آلودگی، انتخاب رویکرد مدل سازی در ReCiPe و وزن دهی مولفه ها در عدم قطعیت نتایج اثرگذار بود. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد تغییر در انتخاب رویکرد ReCiPe از سلسله مراتبی به برابری طلب باعث کاهش ۳۵ درصد مجموع خسارت های شده است، درحالی که افزایش بار آلودگی ناشی از افزایش دبی یا غلظت آلاینده غالب در ردپای آب خاکستری می تواند به صورت خطی خسارت های معادل را افزایش دهد. بنابراین پیشنهاد شد ضمن مدیریت و استفاده بهینه از خوراک در مزارع، از سیستم های پیش تصفیه فاضلاب برای کنترل انتشار آلودگی استفاده شود.

کلیدواژه ها:

آبزی پروری ، ارزیابی اثرات زیست محیطی ، تغذیه گرایی ، قزل آلا ، مدیریت کیفیت آب