ارزیابی کیفیت آب بر اساس شاخص های زیستی هیلسنهوف، تنوع شانن- وینر و شاخص های محیطی در رودخانه تجن

کیفیت آب رودخانه تجن در استان مازندران براساس جوامع بی مهرگان کف زی و شاخص های فیزیکی و شیمیایی با نمونه برداری ماهانه از ۶ ایستگاه در ۸۰ طول کیلومتر از این رودخانه از از مهر ۱۳۹۰ تا شهریور ۱۳۹۱ (یک سال) بررسی شد. نمونه برداری از بی مهرگان کف زی با دستگاه سوربر با ابعاد ۳۰/۵×۳۰/۵ سانتی متر و با چشمه تور ۶۰ میکرون با ۳ تکرار در هر ایستگاه انجام شد. بزرگ بی مهرگان کف زی شناسایی شده در این مطالعه به ۳۱ خانواده، ۱۲ راسته و ۵ رده تعلق داشتند که کمترین و بیشترین فراوانی در کل ایستگاه های مورد مطالعه به ترتیب مربوط به خانواده Psychodidae و Chironomidae بود. بر اساس نتایج شاخص زیستی هیلسنهوف (Hilsenhoff Family Biotic Index)، ایستگاه های مطالعاتی در ۴ طبقه کیفی عالی، خوب، مناسب و نسبتا ضعیف قرار گرفتند که به ترتیب ایستگاه ۱ و ۵ کمترین و بیشترین مقدار شاخص زیستی هیلسنهوف را نشان دادند. همچنین بیشترین مقدار شاخص تنوع شانن- وینر در ایستگاه ۱ و کمترین مقدار در ایستگاه ۲ مشاهده شد. بررسی شاخصه های فیزیکی و شیمیایی بیانگر کاهش اکسیژن محلول در ایستگاه های ۲ و ۵ و افزایش TDS در ایستگاه ۲ و نیتریت و آمونیوم در ایستگاه ۳ بود. نتایج همبستگی پیرسون بین شاخص های زیستی و متغیرهای فیزیکوشیمیایی ارتباط معناداری را بین DO،TDS ، EC، PO۴ و سرعت جریان با شاخص های HBFI و تنوع شانن نشان داد. این تحقیق نشان داد که به طور کلی آلودگی های وارد شده به ایستگاه های ۲ و ۵ کیفیت آب این ایستگاه ها در رودخانه تجن را کاهش داده است.

کلیدواژه ها:

Invertebrate ، Effluent ، Hilsenhoff Index ، Diversity Index ، Tajan River ، بی مهرگان کف زی ، پساب ، شاخص هیلسنهوف ، شاخص تنوع ، رودخانه تجن