آینده اسلام سیاسی در پاکستان

اسلام بعنوان عنصر هویت بخش، همواره در زندگی سیاسی مسلمانان پاکستان حضور داشته است. بعد از استقلال پاکستان، حزب های اسلام گرا مانند جماعت اسلامی،جمعیت علمای اسلام، جمعیت علمای پاکستان و... به دنبال برپا کردن نظام اسلامی در پاکستان بوده اند. پژوهش حاضر با روش و رویکرد تاریخی در صدد  پاسخ به این سوال است که نقش حزب های اسلام گرا درآینده اسلام سیاسی پاکستان چه خواهد بود؟ آیا وضع موجود در آینده ادامه خواهد یافت یا اسلام گرایان درپاکستان موفق به ایجاد تحول مهمی خواهند شد؟ اهمیت این پژوهش از این جهت است که می تواند تلاشی باشد برای شناسایی موفقیت ها، ظرفیت ها و تهدید هایی که اسلام سیاسی پاکستان با آن روبروست. یافته های پژوهش نشان می دهد اسلام سیاسی پاکستان در اسلامی سازی برخی نکات قانون اساسی و در تدوین قانون اساسی ۱۹۷۳ نقش ویژه ای داشته است. اسلام گرایان در برهه ای، به وزارت دست یافتند و حتی در ایالت خیبرپختونخواه حکومت تشکیل دادند، اما تا اکنون موجب تحول بزرگی در پاکستان بر اساس اسلام نشده اند. در این زمینه تهدید های بزرگی مانند سیاست ورزی بر محور فرقه گرایی، نداشتن نظام اسلامی واضح، گرایش برخی احزاب اسلام گرا به افراط و خشونت و همکاری با حکمرانی دیکتاتورها در کشور وجود دارد. اگر این تهدیدها مهار نشوند احزاب اسلام گرا در آینده هم موجب تحول بزرگی در پاکستان نخواهند شد.

کلیدواژه ها:

اسلام سیاسی ، احزاب اسلام گرا ، پاکستان ، جمعیت علمای اسلام ، جماعت اسلامی