بررسی آلودگی میکروپلاستیکی در رسوبات رودخانه سفیدرود استان گیلان

هدف مطالعه حاضر بررسی آلودگی میکروپلاستیکی رسوبات رودخانه سفیدرود استان گیلان است. بدین منظور از پنج ایستگاه (مصب، مسکونی، کشاورزی، گردشگری و دهانه فاضلاب ورودی به رودخانه)، هر ایستگاه سه نمونه رسوب سطح و سه نمونه رسوب عمق جمع آوری شد. نمونه های رسوب، پس از آبگیری با روش جداسازی براساس اختلاف چگالی (SMI) و عبور ازکاغذ صافی جهت شناسایی میکروپلاستیک ها مورد بررسی قرار گرفتند. جهت شمارش تعداد، رنگ و اندازه میکروپلاستیک ها از استریومیکروسکوب دوربین دار و برای شناسایی جنس و عناصر سازنده آن ها از طیف سنجی رامان و آنالیز FESEM-EDS استفاده شد. از ۳۰ نمونه رسوب سطحی و عمقی مورد بررسی؛ ۸۶ ذره میکروپلاستیک در ۱۰۰ گرم رسوب خشک شناسایی شد. ایستگاه فاضلاب (۲۷.۹۰درصد) و ایستگاه گردشگری (۲۴.۴۱ درصد) بیشترین آلودگی میکروپلاستیکی را داشتند. رنگ مشکی (۳۷.۲۰ درصد)، شکل فیبر (۶۳.۹۵ درصد) و محدوده اندازه ۰.۵-۱ میلی متر (۴۶.۵۱ درصد) دارای بیشترین فراوانی بودند. آنالیز ۳ نمونه تصادفی با طیف سنجی رامان نشان داد، که جنس پلیمر ها از نوع نایلون، پلی اتیلن، پلی استایرن بودند و طبق آنالیز FESEM-EDS نمونه های میکروپلاستیکی دارای سطح صافی نبودند و علاوه بر عناصر اصلی پلاستیک مانند کربن و اکسیژن، حامل عناصر دیگری مانند آهن، آلومینیوم و تیتانیوم بودند. با توجه به آلودگی های مشاهده شده در رودخانه سفیدرود؛ پایش دوره ای میکروپلاستیک ها در آب، رسوبات و آبزیان رودخانه که مهم ترین رودخانه بزرگ متصل به دریای خزر در کشور است و مدیریت پسماند ها و فاضلاب های ورودی به رودخانه و مهم تر از همه فرهنگ سازی و آگاه سازی مردم درخصوص آلودگی میکروپلاستیکی می تواند کمک شایانی برای کنترل آلودگی باشد.

کلیدواژه ها:

میکروپلاستیک ، رسوب ، رودخانه سفیدرود