ارزیابی و مقایسه محصولات بارش ماهواره ای در مناطق کوهستانی فاقد آمار هواشناسی استان لرستان

اندازه گیری بارش همراه با توزیع و تغییرات زمانی-مکانی آن برای بهبود درک ما از چرخه آب، نظارت بر منابع آب و مدل سازی های هیدرولوژیکی مهم است. کمبود داده های قابل اعتماد به خصوص در مناطق کوهستانی یکی از مهم ترین چالش ها در اندازه گیری بارش است. امروزه محصولات ماهواره ی به عنوان ابزاری برای اندازه گیری بارش در این مناطق مورداستفاده قرار می گیرند اما اختلاف بین محصولات موجود دقت آن ها را برای مناطق کوهستانی به چالش می کشد، بنابراین ارزیابی کامل محصولات ماهواره ی قبل از کاربرد آن ها ضرورت دارد. هدف از این تحقیق، ارزیابی داده های بارش دو محصول ماهواره ای (GPM, PERSIAN) و داده های بازکاوی (ECMWF) در برآورد بارش در مناطق کوهستانی فاقد ایستگاه در استان لرستان است. برای ارزیابی دقت محصولات از آماره های ضریب تعیین (R۲)، جذر میانگین مربع خطا (RMSE)، میانگین قدر مطلق خطا (MAD)، ضریب همبستگی (CORR)، انحراف خطا (MBE) و ضریب نش-ساتکلیف (NSE) استفاده شد. همچنین برای اعتبارسنجی داده ها از شاخص های احتمال آشکارسازی (POD)، نسبت هشدار اشتباه (FAR)، شاخص موفقیت بحرانی (CSI) استفاده شد. نتایج نشان داد که هیچ یک از سه محصول نماینده مناسبی برای برآورد بارش در مقیاس روزانه در مناطق کوهستانی نیستند. در مقیاس ماهانه این محصولات نتایج مطلوبی برای برآورد بارش ارائه می دهند. از بین سه محصول، با داده های مختلف، محصول ماهوارهGPM  با توجه به میزان خطاها و همچنین الگوی مکانی بارش تخمین زده شده، از دقت بهتری در مقیاس ماهانه برخوردار است. در مقیاس سالانه نیز با توجه به مقدار خطاهای آماری و همچنین الگوهای مکانی میانگین بارش سالانه، ماهواره ی GPM عملکرد بهتری در برآورد مقدار بارش را نشان داد. همچنین با توجه به نتایج شاخص MBE در مقیاس روزانه و ماهانه محصولات ECMWF بیش برآورد و محصولات PERSIAN و GPM کم برآورد در تخمین بارش هستند. در مقیاس سالانه محصولات GPM و ECMWF بیش برآورد و محصولات PERSIAN کم برآورد هستند.

کلیدواژه ها:

بارش ، کوهستان ، GPM ، PERSIAN ، ECMWF