مقایسه هیدرولیک و راندمان سامانه آبیاری سطحی نواری در شیوه های مختلف مدیریتی برای کشت یونجه در استان خوزستان

در این مطالعه تاثیر پنج روش مدیریتی مختلف سامانه آبیاری سطحی نواری بر بهبود کارایی آبیاری با هدف افزایش کمیت و کیفیت تولید یونجه مورد ارزیابی قرار گرفته است. مزرعه آزمایشی شامل پنج قطعه آزمایشی A، B، C، D و E به ترتیب روش های آبیاری نواری سنتی انتها باز بعنوان شاهد، نواری کات بک (کاهش دبی) و انتها باز، نواری کات بک و انتها بسته، نواری سرج (موجی) با ۵ پالس انتها باز و بالاخره نواری سرج با ۳ پالس انتها باز اعمال گردید. میانگین کاهش آب مصرفی در تیمارهای B,C,D,E نسبت به شاهد (A)، به ترتیب ۹۹، ۷۳، ۱۵۱، ۱۱ متر مکعب آب در هر هکتار بود. همچنین استفاده از شیوه های B,C,D,E به افزایش سرعت پیشروی آب به ترتیب به میزان ۲۰%، ۱۶%، ۲۴% و ۱۲.۵% نسبت به آبیاری سنتی منجر شد به طوری که بهبود یکنواختی پخش آب در طول نوار و کاهش تلفات رواناب سطحی را به همراه داشت. درصد رواناب سطحی در روش های مدیریتی E,D,C,B,A به ترتیب ۳۱ ، ۲۷ ، ۰ ، ۱۴ و ۱۸ و درصد تلفات نفوذ عمقی در این روش ها ۲۷ ، ۳۲ ، ۳۵ ، ۱۴.۲۷ ، ۱۴.۶۸ تعیین گردید. همچنین راندمان آبیاری در روش های E,D,C,B,A به ترتیب ۴۵%، ۵۵%، ۶۷%، ۷۱% و ۷۳% محاسبه شد. استفاده از روش های سرج ۳ پالسی، سرج ۵ پالسی، کات بک با بسته بودن انتهای نوار و کات بک با باز بودن انتهای نوار در سامانه به ترتیب دارای برتری معناداری نسبت به روش مدیریت سنتی آبیاری در سامانه می باشند. در ادامه، کارایی دو مدل Surface و Winsrfr در شبیه سازی هیدرولیکی هر روش و برآورد راندمان کاربرد آب، مورد مقایسه قرار گرفتند. خطای مقادیر متوسط راندمان کاربرد آب محاسبه شده توسط مدل های Surface و Winsrfr، نسبت به میانگین مقادیر مزرعه به ترتیب ۶/۱ و ۲۱/۰ به دست آمد که نشانگر دقت بالاتر مدل WinSrfr در شرایط مطالعاتی بود.

کلیدواژه ها:

آبیاری سطحی" ، آبیاری موجی" ، فاز پیشروی" ، فاز پسروی" ، " ، کاهش دبی (کات بک)"