تحلیل تغییرات تکنولوژی و بازدهی نسبت به مقیاس در صنایع شیمیایی ایران

صنایع شیمیایی از جمله صنایعی است که نفت و گاز مهمترین بخش آن را تشکیل می دهد. با توجه به وجود ذخایر عظیم نفت و گاز در کشور، صنایع شیمیایی یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی به شمار رفته و نقش مهمی در ایجاد ارزش افزوده ایفا می کند. در راستای افزایش ارزش افزوده، مطالعه تغییرات تکنولوژی و بازدهی نسبت به مقیاس ضروری می نماید. تئوریهای اقتصادی حاکی از آن هستند که تغییرات تکنولوژی هزینه های تولید را به طور چشمگیری تحت تاثیر قرار می دهند. بنابراین ، هدف اصلی این مقاله ، تحلیل تغییرات تکنولوژی و بازدهی نسبت به مقیاس در صنایع شیمیایی ایران طی سالهای ۹۹- ۱۳۶۰ می باشد. برای این منظور، از یک تابع هزینه ترانسلوگ بهره گرفته شده که در برگیرنده نهاده های نیروی کار، انرژی و سرمایه و مواد اولیه می باشد. با استفاده از این تابع هزینه ، نخست یک مدل اقتصادسنجی برآورد گردیده و سپس تغییرات تکنولوژی و بازدهی نسبت به مقیاس مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد نرخ تغییرات تکنولوژی طی دوره مورد مطالعه ۹۴۰/۰- درصد بوده است ؛ یعنی با گذشت زمان، نرخ رشد هزینه واحدهای تولیدی در اثر تغییر فنی کاهش یافته است . همچنین ، نتایج حاکی از آن است که صنایع شیمیایی طی دوره مورد مطالعه دارای بازدهی صعودی نسبت به مقیاس می باشد.