ارائه مدل بهینه بهره وری کل بر اساس بهبود ترکیب مالکیت و کارایی نظارتی مدیران مستقل

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی بهینه برای بهره¬وری کل بر اساس ترکیب مالکیت و کارایی نظارتی مدیران مستقل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و روش مورداستفاده آن، توصیفی از نوع قیاسی - استقرایی بود. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش داده های پانل و جهت آزمون فرضیه¬ها از آزمون¬های رگرسیون خطی چندگانه در نمونه¬ای متشکل از ۸۰ شرکت منتخب¬ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی ۱۴۰۰–۱۳۹۳ استفاده شد. در این پژوهش برای سنجش شاخص بهره¬وری از دو متغیر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازاری استفاده شد. نتایج برآورد مدل های پژوهش نشان داد: هنگامی که متغیر نرخ بازده حقوق صاحبان سهام به¬عنوان شاخص بهره¬وری در نظر گرفته می شود، ترکیب مالکیت اثر منفی (۴۸/۰-) بر بهره¬وری داشته، به¬طوری¬که هرچقدر میزان تمرکز مالکیت در سهام داران نهادی شرکت بیشتر باشد، موجب کاهش بهره¬وری شرکت ها به طور معنی¬داری می¬شود. ولی افزایش تعداد اعضای غیر¬موظف نسبت به کل اعضای هیئت مدیره به¬عنوان شاخص کارایی نظارتی مدیران مستقل، تاثیر معنی داری بر بهره¬وری ندارد (۲۲۷/۰=sig). به ترتیب میزان تاثیر اهرم مالی و اندازه شرکت بر بهره¬وری به طور منفی و مثبت معنی¬دار ارزیابی شد. هنگامی که نسبت ارزش دفتری به ارزش بازاری به عنوان شاخص بهره وری در نظر گرفته می¬شود، ترکیب مالکیت بر بهره¬وری اثر منفی داشته و تاثیر افزایش کارایی نظارتی مدیران مستقل بر بهره¬وری به صورت مثبت و معنی داری ارزیابی شد. نتیجه آن که کاهش تمرکز مالکیت توسط مدیران و افزایش تعداد اعضای هیئت مدیره غیرموظف موجب ارتقای بهره وری می شود.

کلیدواژه ها:

بهره وری ، بورس اوراق بهادار تهران ، ترکیب مالکیت ، کارایی نظارتی مدیران مستقل.