چریکهای فدائی خلق، مساله ملی و غائله گنبد وکردستان

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 108

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IRHJ-17-2_001

تاریخ نمایه سازی: 14 آبان 1403

چکیده مقاله:

مصالح اصلی این پژوهش شناخت نقش مفهوم «مسئله ملی» در اندیشه رهبران سازمان چریک های فدایی خلق در حضور و کنش این سازمان در غائله گنبد و کردستان است و تلاش بر آن است که این مصالح را بر اساس روش فهم درونی و همدلانه از انگیزه ها و کنش سازمان در این دو غائله و با تاکید بر درک مفهوم «مسئله ملی» در اندیشه جبهه کمونیسم بین­الملل و رسوب آن در اندیشه­ و مشی مبارزاتی گروه­ها و احزاب چپ ایرانی به­خصوص سازمان چریک های فدایی خلق، تحلیل کند؛ و چرایی حضور ایشان در دو غائله مرزی با پی­رنگی جدایی­طلبانه با فهمی درونی از اندیشه­های تئوریک ایشان را تبیین نماید. فرضیه پژوهش بر این اصل استوار شده است که انگیزه و الگوی اصلی عمل سازمان چریک های فدایی خلق در دو غائله گنبد و کردستان بر پایه آموزه حل «مسئله ملی» در اندیشه چپ جهانی، در کشورهای «کثیرالمله» بوده و سازمان بر اساس این راهبرد که راه رسیدن به رهایی کامل خلق ها از حل «مسئله ملی» می گذرد، به کارزار گنبد و کردستان وارد شده و ایفای نقش نمود. یافته های پژوهش حاکی از آن است که سازمان چریک های فدایی خلق که خود را در گرفتن سهم مناسبی از قدرت سیاسی پس از ساقط کردن حکومت پهلوی ناکام می دیدند، غائله کردستان و گنبد را به مثابه فرصتی طلایی در جهت رسیدن به قدرت سیاسی با ایجاد خودمختاری در این مناطق یافته و در این راه بازتاب نظریات لنین استالین در مورد «مسئله ملی» به عنوان اصلی ترین ایدئولوژی و نقشه راه در عملکرد سازمان در غائله کردستان و گنبد بوده است.

کلیدواژه ها:

مسئله ملی ، سازمان چریک های فدایی خلق ایران ، انقلاب اسلامی ایران ، غائله گنبد ، غائله کردستان

نویسندگان

محسن سراج

استادیار گروه تاریخ، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران.

انسیه باصری

کارشناسی ارشد رشته تاریخ انقلاب، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Sāzmān-e asnād o ketābḵhāe-ye melli-e irān, ۱۳۵۸, ۱۵۸۶۳۲/۲۹۳ ]in Persian ...
  • Markaz-e asnād-e enqelāb-e eslāmi, ۱۳۵۸, ۳۳۳۹۰۰۰۰۱۲ ]in Persian ...
  • Markaz-e asnād-e enqelāb-e eslāmi, ۱۳۵۹, ۴۹۸۵ ]in Persian ...
  • Markaz-e asnād-e enqelāb-e eslāmi, ۱۳۵۸, ۳۴۳۱۰۰۰۰۴۷ ]in Persian ...
  • Markaz-e asnād-e enqelāb-e eslāmi, ۱۳۶۱, ۱۷۶۲۳, ]in Persian ...
  • Estālin, juzef ,۱۹۱۳, mārxizm va masale-ye meli, Tehran: našr-e ragbār]in ...
  • Ebrāhimof, t. ā ,۱۳۶۰, peydāyesh-e ḥezb-e kumonist-e irān, motarjem: r. ...
  • Āvānesiyān, ardešir,۱۳۶۹, ḵāterāt-e ardešir-e āvānesiyān az ḥezb-e tudea-ye irān (۱۳۲۰- ...
  • Ābādiyān, ḥoseyn,۱۴۰۰, tāṯir-e neẓām-e beynolmelali-ye qodrat bar ‹olum-e ensāni dar ...
  • Ābrāhāmiyān, yervānd,۱۳۸۶, irān beyn-e du enqelāb, motarjem: ahmad-e golmoḥammadi va ...
  • Buliyet, ričārd,۱۳۸۲, tariḵ-e qarn-e bistom, motarjem: moḥammad-e rafi‹i-ye mehrābādi, tehrān: ...
  • Behjat, ‹ali ( tā) enqelāb-e eslāmi-ye kordestān va mavaze‹-e goruhhā ...
  • Taqyzādea, bahman,۱۴۰۰, negāhi az darun be sāzmān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq-e ...
  • Jazani, bižan,۱۳۵۸, čeguneh mobāreze-ye mosalaḥāneh tude˃i mišavad, tehrān: našr-e māziyār ...
  • Jazani, bižan ( tā) tariḵ-e si sale-ye irān, jeld-e ۱ ...
  • Čupānzādeh, g, ۱۳۵۸, mas˃ale-ye meli va ṭarḥ-e ān dar mobārezāt-e ...
  • Ḥamāni, kāmrān,۱۴۰۰, enqelāb-e eslāmi dar kordestān, tehrān: našr-e markaz-e asnād-e ...
  • Ḥamidiyān, naqi, ۲۰۱۲, safar bā bālhāye ārezu, estokholm, našr-e elekteroniki: ...
  • Ḵomeyni, seyed ruḥ˃ollāh, ṣaḥifeh emām, jeld-e ۹, tehrān: muasese-ye tanẓim ...
  • Ḵājehnežād, aḥmad,۱۳۹۹, ḡobār-e ṣaḥrā, golestān, našr-e sure˃-e mehr ]in Persian ...
  • Ḵušḥāli, behzad ( tā) doctor moṣṭafā čamrān va kordestān, bi. ...
  • Daftar-e siyāsi-ye sepāh-e pāsdārān-e enqelāb-e eslāmi,۱۳۵۹, kordestān, amperyālizm va goruhhā-ye ...
  • Sāzmān-e eteḥād-e fadā˃iyān-e ḵalq-e irān, bargi az tariḵ-e enšeāb-e aqaliyat-akṯriyat, ...
  • Sāzmān-e mojāhedin-e enqelāb-e eslāmi ( tā) gozāreši kutāh az ḥavadeṯ-e ...
  • Šākeri, ḵosru, ۱۳۵۸, asnād-e tariḵi-ye jonbeš-e kāregari/susyāl demukrāsi va komunisti-ye ...
  • Šir‹aliniyā, ja‹far va yazdān-e karimi, ۱۳۹۰, boḥrān bālā migirad, be ...
  • Ṣafāyi-e farahāni, ‹aliakbar, ۱۳۴۹, ānčeh yek enqelāi bāyad bedānad, bi. ...
  • Fāster, viliyām (bi. tā) tariḵ-e ۳ anternāsiyunāl, motarjem: m. dā˃em, ...
  • Kānun-e farhangi-siyāsi-ye ḵalq-e torkaman va stād-e markazi-ye šurāhā-ye torkaman sahrā, ...
  • Kāmbaḵš, ۱۹۷۲, naẓari be jonbeše kāregari va komunisti dar irān, ...
  • Kulākufski, lešak,۱۳۸۵, jaryānhā-ye aṣli dar mārksism, motarjem: ‹abās-e milāni, tehrān: ...
  • Kulčinku, miḵā˃il, ۱۳۶۰, ḥal-e mas˃ale-ye meliyatha dar eteḥād-e šuravi, tarjome-ye ...
  • Lenin, velādemir, ۱۳۵۸, majmu‹ea soḵanrānihā dar kongrehāye anternāsiyunāl-e komunisti (komintern), ...
  • Lenin, velādemir, majmu‹ea āṭār, motarjem: moḥammad-e purhormozān, jeld-e ۱ va ...
  • Mātil, aleksāndr, ۱۳۸۳, dāyerat˃olma‹āref-e nāsiyunālism, motarjem: kāmrān-e fāni va nuro˃lah-e ...
  • Ketābe siyo duvom-e kordestān (۲) az majmu‹ea yāzdah jeldi-ye asnād-e ...
  • Mumeni, ḥamid, (bi. tā) darbāre-ye mobārezāt-e kordestān, tehrān: našr-e šabāhang ...
  • Nābdel, ‹alireẓā, ۱۳۵۶, āḏarbāyejān va mas˃ale-ye meli, itāliyā: našr-e sāzmān-e ...
  • Nāderi, maḥmud, ۱۳۹۰, čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq, enqelāb-e eslāmi va boḥrān ...
  • Nāderi, maḥmud, ۱۳۸۷, čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq az noḵostin konešhā tā ...
  • Nadāf, majid, ۱۳۸۹, ۲۲ ruz ḥemāse va iṯār dar sanandaj, ...
  • Vahābi, mehrdād va nāṣer-e mohājer ((bi. tā) bonyādhā, seyr-e andišeh ...
  • Hāšemi, ‹ābās, ۱۳۹۶, az birāhehāye rāh, bi. jā: našr-e gofteguhāye ...
  • Havādārān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq-e irān, ۱۳۵۸, jā: našr-e čerikhāy-e fadāyi-ye ...
  • Ruznāmehā va majalāt ...
  • eteḥād, našriyea-e sāzmān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq-e irān aqaliyat, šomāre-ye ۴, ...
  • payām-e fadāyi, orgān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq-e irān, šomāre-ye ۱۴۸, dure-ye ...
  • ašraf-e dehqāni, ۱۳۶۱, šamā˃i az takvin-e naẓariyāt-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq-e ...
  • ruznāme-ye jomhuri-ye eslāmi, šomāre-ye ۱۹۲, ۲ bahman ۱۳۵۸ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye razm, šomāre-ye ۳, nime-ye šahrivar ۱۳۲۷ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye razm, šomāre-ye ۵, nime-ye ābān ۱۳۲۷ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye name-ye rahbar, šomāre-ye ۲۸۰, ۱۷ ordibehešt ۱۳۲۳ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye name-ye rahbar, šomāre-ye ۲۸۲, ۱۹ ordibehešt ۱۳۲۳ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye name-ye rahbar, šomāre-ye ۳۰۶, ۱۶ ḵordād ۱۳۲۳ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye name-ye rahbar, šomāre-ye ۳۶۱, ۲۴ mordād ۱۳۲۳ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye name-ye rahbar, šomāre-ye ۳۹۶, ۱۳ mehr ۱۳۲۳ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye name-ye rahbar, šomāre-ye ۴۶۰, ۱۹ dey ۱۳۲۳ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۱, ۱۹ esfand ۱۳۵۷ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۲, ۲۴ esfand ۱۳۵۷ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۳, ۲ farvardin ۱۳۵۸ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۳۶, ۵ āḏar ۱۳۵۸ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۳۸, ۲۸ āḏar ۱۳۵۸ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۶۷, ۲۴ tir ۱۳۵۹ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۱۰۱, ۲۰ esfand ۱۳۵۹ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۱۱۸, ۲۴ tir ۱۳۶۰ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۱۲۲, ۲۱ mordād ۱۳۶۰ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۱۵۵, ۳۱ mordād ۱۳۶۱ ]in Persian ...
  • ruznāme-ye kār, šomāre-ye ۴۲۰, vižeh konferās-e nohom- sāl-e bist-o-panjom- nime-ye ...
  • ruznāme-ye mardom, šomāre-ye ۱۲, ۱۹ ābān ۱۳۲۳ ]in Persian ...
  • māhnāmeh mardom, orgān-e markazi-ye ḥezb-e tudeh-e irān, durea šešom, šomāre-ye ...
  • majale-ye payām-e enqelāb, organ rasmi-ye sepāh-e pāsdārān-e enqelāb-e eslāmi, šomāre-ye ...
  • majale-ye payām-e enqelāb, šomāre-ye ۴, ۲۹ esfand ۱۳۵۸ ]in Persian ...
  • majale-ye payām-e enqelāb, šomāre-ye ۷, ۲۵ ordibehešt ۱۳۵۹ ]in Persian ...
  • majale-ye payām-e enqelāb, šomāre-ye ۱۱, ۳۱ tir ۱۳۵۹ ]in Persian ...
  • tavakol: (az a‹ẓāy-e sāzmān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq): moṣāḥebeh bā ensiyeh-e ...
  • behzād karimi: (az a‹ẓāy-e sāzmān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq): moṣāḥebeh bā ...
  • naqi ḥamidiyān: (az a‹ẓāy-e sāzmān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq): moṣāḥebeh bā ...
  • farroḵ negahdār: (az a‹ẓāy-e sāzmān-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq): moṣāḥebeh bā ...
  • manābe‹-e elektoronik ...
  • ātābāy, t, ۱۳۹۰, yād va ḵāṭereai az bepāḵizi-ye borumandtarin farzandān-e ...
  • judavi, ḥoseyn, ۱۴۰۰, barnāme-ye televiziyuni-e sarčešmeh darbāre˃-ye ḡāe˃le-ye kordestān, kāršenās: ...
  • čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq-e irān, ۱۳۶۲, ḵalq-e mo˃ẓe‹ mā dar qebāl-e ...
  • karimi, behzād, ۱۳۹۰, negāh-e čerikhāy-e fadāyi-ye ḵalq be mas˃ale-ye meli ...
  • karimi, behzād, ۲۰۰۶, goftāri pirāmun-e mas˃ale-ye meli ]in Persian [ ...
  • monāẓerea baniṣadr, farroḵ-e negahdār, moḥsen-e reżā˃i, ‹ali-e keštgar va timsār ...
  • Morādi, aḥmad, ۱۳۹۱, mas˃ale-ye zamin va ḵ˃āstehā-ye qumi-farhangi, baḵš-e moṣāḥebea ...
  • Matn-e goftuguye āyat˃olāh behešti babir-e kol-e ḥezb-e jomhori-e eslāmi-ye irān ...
  • Kor, yusef, ۱۳۹۱, pirāmun-e vaqāye‹ durea˃e kānun va setād dar ...
  • نمایش کامل مراجع