بررسی حجم آب آبیاری و بهره وری آب کاربردی در باغات آلو استان خراسان رضوی (مشهد و چناران)

با توجه به محدودیت منابع آب، لزوم بهبود بهره وری آب و اهمیت اقتصادی تولید آلو، بررسی شاخص های مدیریتی از جمله حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره وری آب آبیاری ضرورت دارد. در این تحقیق، حجم آب آبیاری و عملکرد آلو در ۲۰ باغ منتخب در دو شهرستان مشهد و چناران از استان خراسان رضوی در طول یک سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ اندازه گیری گردید. در انتهای فصل رشد و پس از تعیین میزان عملکرد، مقادیر بهره وری آب آبیاری و بهره وری آب کاربردی (آبیاری + بارندگی موثر) تعیین شد. در ادامه، حجم آب آبیاری با نیاز ناخالص آبیاری برآورد شده از روش پنمن-مانتیث با استفاده از داده های هواشناسی ده سال اخیر و سند ملی آب مقایسه شدند. میانگین وزنی حجم آب آبیاری، حجم آب کاربردی، عملکرد آلو، بهره وری آب آبیاری و بهره وری آب کاربردی به ترتیب ۱۰۲۵۶ مترمکعب در هکتار، ۱۰۳۵۳ مترمکعب در هکتار، ۱۴۷۱۳ کیلوگرم در هکتار، ۱/۵۳ کیلوگرم بر مترمکعب و ۱/۵۱ کیلوگرم بر مترمکعب تعیین شد. حجم آب آبیاری، عملکرد و بهره وری آب آبیاری در باغات منتخب در روش آبیاری قطره ای به ترتیب ۹۹۱۹/۸۷ مترمکعب در هکتار، ۱۸/۸۳ تن در هکتار و ۱/۸۸ کیلوگرم بر مترمکعب و در روش آبیاری سطحی به ترتیب ۱۱۴۳۲/۶۰ مترمکعب در هکتار، ۱۴/۸۰ تن در هکتار و ۱/۳۱ کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. نتایج نشان داد که متوسط حجم آب آبیاری استفاده شده توسط کشاورزان در باغات آلو (۱۰۴۴۹ مترمکعب در هکتار) کمتر از میانگین نیاز ناخالص آبیاری محاسبه شده (۱۴۹۶۴ مترمکعب در هکتار) و برآورده شده با استفاده از سند ملی آب کشور بوده است.

کلیدواژه ها:

روش های آبیاری ، عملکرد آلو ، بهره وری آب ، میزان آب آبیاری