ارزیابی عملکرد مدل های CMIP۶ و پیش نگری تغییرات دما و بارش تحت سناریوهای خط سیر اجتماعی-اقتصادی مشترک (SSP) در ایران

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 33

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSFS-3-10_001

تاریخ نمایه سازی: 12 آبان 1403

چکیده مقاله:

پیش­نگری تغییرات اقلیمی در برنامه­ریزی­ها و مخاطرات محیطی از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا در این پژوهش به پیش­نگری آینده تغییرات دما و بارش در ایران پرداخته شد. بدین­منظور از داده­های دما و بارش ۶۰ ایستگاه همدیدی با پراکنش مناسب در سطح کشور و همچنین داده­های هشت الگوی CMIP۶ تحت سه سناریوی خط سیر اجتماعی- اقتصادی مشترک (SSP۱-۲.۶، SSP۳-۷.۰ SSP۵-۸.۵,) با کاربست روش اصلاح اریبی مقیاس­بندی خطی (LSBC) بهره گرفته شد و پس از ارزیابی الگو­ها با استفاده از سنجه های RMSE، MAE و R۲ و انتخاب الگوی بهینه به پیش­نگری تغییرات دما و بارش در دوره آینده (۲۰۵۰-۲۰۳۱) نسبت به دوره پایه (۲۰۲۲-۱۹۹۲) پرداخته شد. نتایج نشان داد که روش LSBC توانایی لازم جهت شبیه­سازی تغییرات دما و بارش در منطقه موردمطالعه را دارد. براساس نتایج از بین الگوهای­های گوناگون CMIP۶ مورد بررسی، مدل­های MPI-ESM۱-۲-LR و MRI-ESM۲-۰ به ترتیب بهترین عملکرد را در زمینه شبیه­سازی بارش و دما در کشور دارند. نتایج حاصل از پیش­نگری تغییرات دما و بارش نیز نشان داد که در منطقه موردمطالعه، دما بین ۱/۱ تا ۱/۲ درجه سلسیوس افزایش پیدا خواهد کرد که بیشترین تغییرات آن مربوط به مناطق شرقی و سپس جنوبی و مرکزی کشور است. کمترین تغییرات نیز مربوط به نواحی سردسیر در غرب و شمال غرب کشور است. اما براساس نتایج، میزان بارش در منطقه موردمطالعه بین ۱۲ تا ۲۸ درصد کاهش پیدا خواهد کرد که بیشترین تغییرات آن مربوط به نواحی شرقی و مرکزی کشور و کمترین تغییرات نیز مربوط به نواحی غربی و شمال غربی کشور است. درمجموع براساس نتایج میزان بارش در دوره آینده نسبت به دوره پایه به­طور متوسط در کشور به میزان ۵/۱۸ درصد کاهش و دما به میزان ۴/۱ درجه سلسیوس افزایش پیدا خواهد کرد.

نویسندگان

حسن رضائی

استادیار گروه اقلیم شناسی دانشگاه افسری امام علی علیه السلام، تهران، ایران

حجت اله پاشاپور

استادیار دانشگاه افسری امام علی علیه السلام، تهران، ایران

فرشید صادقی

دانش آموخته دکتری تخصصی آب و هواشناسی، دانشگاه تربیت مدرس. تهران، ایران