مرور نظام مند مطالعات مبتنی بر چرخ اینده در آینده پژوهی

این پژوهش به روش مرور نظام مند با هدف اصلی شناسایی و بررسی ادبیات پژوهش هایی که از روش چرخ آینده استفاده شده، انجام گرفته است. به این منظور برای دستیابی به تحقیقات موجود نگاشته شده در این زمینه، مقالات موجود در پایگاه های معتبر خارجی نظیر: فرسایت، امرالد، پری کوئست، الزویر،گوگل اسکولار، سیج، فیوچرز، اسپینجر، ویلی، اسکاپوس، با کلیدواژه «FuturesWheel» و مقالات منتشرشده علمی پژوهشی داخلی نظیر: وسیویلیکا، پرتابل جامع علوم انسانی و مگیران، ایرانداک و پایگاه مجلات تخصصی نور، علم­نت با کلیدواژه «چرخ آینده» مورد جستجو قرار گرفت. در گام اول در مجموع ۳۶ مقاله استخراج و در گام بعدی ۱۴مقاله خارجی و ۱۵ مقاله داخلی انتخاب شدند. نتایج بررسی نشان می دهد درمجموع مقالات داخلی و خارجی حوزه های سلامت، آموزش و اقتصادی صنعتی، بیشترین فراوانی را دارا می باشند. از نظر جغرافیایی پژوهش، مقالات محلی و فراملی از فراوانی بیشتری برخوردارند. در بیان نقاط ضعف مطالعات داخلی، به کم توجهی به انتخاب متنوع گروه های مشارکتی، تحلیل پیامدها بدون توجه به مطلوبیت­ها و پیامدهای احتمالی آنها و صرفا تمرکز بر شناسایی پیامدها می توان اشاره نمود. البته پایبندی به چارچوب فرایند چرخ آینده و شیوه اجرای آن در پژوهش­های نظامی- امنیتی و سلامت در بخش مطالعات داخلی، برای مشخص شدن تاثیرات مهم نتایج برای برنامه­ریزی کوتاه­مدت، نقطه قوت این مطالعات است. به­نظر می رسد بهره مندی از مولفین با تخصص آینده پژوهی در این زمینه بی تاثیر نبوده است. هم زمان با روش چرخ آینده به عنوان روش اصلی، سایر روش های حوزه آینده پژوهی نظیر: پانل خبرگان، ذهن­انگیزی، مصاحبه و... به صورت ترکیبی و به عنوان روش کمکی به­کار گرفته شده است.

کلیدواژه ها:

چرخ آینده ، مرور نظام مند ، روش های ترکیبی ، تحلیل پیامد ، روش