تحلیل ایدئولوژی درخط مشی های عمومی(مطالعه موردی: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)

همواره انگاره­ ها و شبه ­علم ­هایی با قطعیت بالا در اذهان خط­ مشی­ گذاران وجود دارد که به دلیل قطعیت، ارزش ­محور بودن و سرعت بالا در بسیج افکار عمومی برای نیل به کنش در رقابت با شواهد عینی و علم غالب می­ گردند. توجه به اهمیت این انگاره­ ها، پژوهشگران در این تحقیق را بر آن داشت تا به بررسی نسبت ایدئولوژی­ ها بر فرایند سیاستگذاری در حوزه آموزش عالی تمرکز کنند. اصلی­ ترین عرصه بازتولید ایدئولوژیها، خط­ مشی ­های آموزشی هستند که در حوزه ­های آموزش عمومی، آموزش و پرورش و آموزش عالی اثرگذار است. از میان اینها، محققان ایدئولوژی در خط ­مشی­ گذاری را مورد مطالعه نظامند قرار داده و چارچوبی برای تحلیل ایدئولوژی در عرصه خط­ مشی ­گذاری در حوزه آموزش عالی طراحی نمودند. جامعه آماری این تحقیق سیاستهای مصوب و ابلاغی نهادهای عالی خط ­مشی­ گذاری در حوزه آموزش عالی یعنی مجلس شورای اسلامی از بعد از انقلاب اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی از زمان تاسیس تا سال ۱۴۰۲ در حوزه نظام آموزش عالی بوده که نمونه­ ها به روش هدفمند از این مصوبات استخراج گردیده و با استفاده از روش تحلیل محتوا و استفاده از کدگذاری استقرایی مورد مطالعه قرار گرفتند و در نهایت دو ایدئولوژی اسلام ­گرایی و مدیریت گرایی در این سیاستها را استخراج نمودند. این دو ایدئولوژی با زیرمولفه­ های تحول در علوم انسانی، اسلامی­ سازی دانشگاه ها و نیز پولی­ سازی و خصوصی ­سازی آموزش عالی شناسایی گردیده و به تایید تعدادی از صاحبنظران این حوزه نیز رسیده است.

کلیدواژه ها:

تحلیل ایدئولوژی خط مشی ، تحول علوم انسانی ، اسلامی سازی دانشگاه ها ، پولی سازی آموزش عالی ، مدیریت گرایی