تعیین رابطه قطر- ارتفاع بلوط بلندمازو با استفاده از مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته در توده های جنگلی استان گلستان

چکیدهمقدمه و هدف: لازمه ارزیابی صحیح و دقیق موجودی حجمی و زی توده، برآورد دقیق تر ارتفاع درختان می باشد. در این زمینه مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته با در نظر گرفتن متغیر های تصادفی سطح توده علاوه بر حفظ رابطه قطر-ارتفاع باعث بهبود دقت مدل ها می شوند و این مدل ها تغییرات توده را به خوبی نشان می دهند. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش برآورد ارتفاع یک گونه مهم جنگل های هیرکانی بلوط بلندمازو با استفاده از مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته و مقایسه آن با مدل های غیرخطی رگرسیونی در جنگل های ناهمسال آمیخته پهن برگ استان گلستان در سه طرح جنگل داری شصت کلاته گرگان، لوه در گالیکش و جعفرآباد در علی آباد می باشد. مواد و روشها: در این تحقیق ۷۱ قطعه نمونه دایره ای شکل به مساحت ۱۰ آر در سه طرح جنگلداری شصت کلاته، جعفرآباد و لوه پیاده و مشخصه های نوع گونه، قطر برابرسینه و ارتفاع درختان اندازه گیری و ثبت شد. ابتدا با استفاده از ۲۰ مدل غیرخطی قطر-ارتفاع، ارتباط بین ارتفاع و قطر برابر سینه بررسی و سپس با درنظر گرفتن مشخصه های میانگین کوادراتیک قطر، سطح مقطع در هکتار، سطح مقطع درختان بزرگ تر از درخت موردنظر، تعداد درختان در هکتار، حجم در هکتار و ارتفاع غالب، با استفاده از مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته ارتفاع درختان برآورد شد. یافته ها: نتایج حاصل از برازش مدل های غیرخطی برای برآورد ارتفاع درختان بلندمازو نشان داد که میزان جذر میانگین مربعات خطای حاصل شده در این تحقیق برای هر سه رویشگاه بطور جداگانه و با هم حدود ۳ تا ۴ متر و ضریب تبیین مدل های حاصل شده بین ۴/۰ تا ۶۲/۰ بود. با اضافه کردن مشخصه های میانگین کوادراتیک قطر، سطح مقطع در هکتار، سطح مقطع درختان بزرگ تر از درخت موردنظر، تعداد درختان در هکتار، حجم در هکتار و ارتفاع غالب تحت عنوان متغیرهای تصادفی در مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته میزان ضریب تبیین در حدود ۱۰ تا ۱۶ درصد و جذر میانگین مربعات خطا حدود ۲/۰ تا ۱ متر بهبود یافت. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که استفاده از مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته در مقایسه با مدل های غیرخطی رگرسیونی با عث بهبود دقت برآورد ارتفاع درختان بویژه در توده های ناهمسال نامنظم آمیخته می شود و این مدل ها تغییرات توده را به خوبی نشان می دهند. بنابراین این رویکرد می تواند روشی مناسب و جایگزین مدل های غیرخطی معمول علی رغم مطالعات بسیار کم در این زمینه می تواند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین تحقیقات تکمیلی در مورد استفاده ار مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته برای همه گونه های مهم خزری و سایر مناطق رویشی ایران لازم و ضروری است تا بتوان از اطلاعات دقیق در برنامه ریزی مدیریت پایدار منابع جنگلی و برنامه های حفاظتی استفاده نمود و به صورت عملیاتی بتوان از این مدل ها در برنامه ریزی جنگل استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

مدل های غیرخطی با اثرات آمیخته ، ویبول ، گومپرتز ، کورف ، بلندمازو