شناخت حقیقت قیاس خلف و مقایسه آن با قیاس مستقیم

از نظر منطق دانان ارسطویی در میان راه های سه گانه استدلال (یعنی قیاس و استقراء و تمثیل)، معتبرترین راه قیاس است. قیاس به دو روش انجام می پذیرد که به نام قیاس مستقیم و قیاس خلف شناخته می شوند. در این مقاله برآنیم تا حقیقت روش قیاس خلف را در مقایسه با قیاس مستقیم معلوم کنیم. ازاین رو ابتدا به تعریف این دو روش قیاسی، سپس به تفاوت های آنها می پردازیم و آن گاه در مورد حقیقت قیاس خلف به این مسائل می پردازیم که آیا قیاس خلف قیاسی مرکب است یا بسیط. در صورت مرکب بودن، چگونه این قیاس تحلیل می شود و اقوال در این امر کدامند. همچنین وجوه برتری قیاس مستقیم و قیاس خلف بر یکدیگر را ذکر می کنیم و در آخر هم در رد قیاس خلف به قیاس مستقیم پژوهش خواهیم کرد.آنچه ویژه این مقاله است، ارائه تحلیل های مختلف از قیاس خلف و ارائه صورت بندی منطقی این تحلیل ها و گزینش یکی از آنها خواهد بود. روش تحقیق در این مقاله، روش تحلیلی استدلالی خواهد بود. یعنی در هر مساله ای از مسائل مرتبط با این دو روش، با ذکر اقوال مختلف به تحلیل آنها خواهیم رسید و لوازم آن اقوال را هم بازشناسی خواهیم کرد.

کلیدواژه ها:

قیاس مستقیم ، قیاس خلف ، تحلیل قیاس ، قیاس بسیط ، قیاس مرکب