آسیب شناسی اجرای حسابرسی مالیاتی مبتنی برریسک و را ه های بهبود آن

با اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم در سال ۱۳۹۴، جهت گیری نظام مالیاتی به سمت حسابرسی مبتنی بر ریسک تغییر یافت . چنانچه سازمان مالیاتی با بررسی میزان انطباق این برنامه با شناسایی چالش های اجرای آن، خود را همگام با این تحولات تنقیح نکند، بیم آن میرود که دولت با کاهش درآمدهای مالیاتی مواجه شود. با ملحوظ نظر داشتن اهمیت موضوع، پژوهش حاضر که از منظر فرآیند اجرا از نوع کیفی و با رویکرد کاربردی می باشد، به بررسی چالش ها و روش های اجرای ماده ۹۷ ق.م.م توجه داشته است. برای نیل به این هدف در سال ۱۴۰۲ با استفاده از روش دلفی به انجام مصاحبه عمیق با ۲۷ نفر از خبرگان دانشگاهی ، مدیران ارشد مالیاتی، حسابداری و حسابرسی کشور به احصاء چالش ها و روش های حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک پرداخته و نتایج حاصل از مصاحبه ها در قالب پرسش نامه از سه مرحله: بدون ساختار(ایجاد طوفان فکری)، ساختارمند و تجدیدنظر، توسط متخصصین هتروژن(ناهمگن) گردآوری و به قصد آشکار ساختن اهم چالش ها، ارزیابی نتایج مراحل قبلی، اولویت بندی چالش ها و به منظور تایید و غربالگری شاخص های شناسایی شده ، با بهره جویی از تکنیک دلفی فازی که در این تحقیق از عدد فازی مثلثی استفاده گردیده است ، پرسشنامه ای از چالش های به دست آمده تهیه و در اختیار خبرگان قرار گرفت. یافته های پژوهش مبین این نکته است که تعداد ۱۱ چالش در ابعاد سیاست گذاری، قوانین و مقررات و فرآیندهای اجرایی وجود دارد، فلذا پیشنهاداتی موثر در این خصوص ارائه گردید. با مداقه در نتایج این پژوهش و اثبات پایایی آن، تصمیم گیران حوزه مالیاتی می توانند خلاءهای موجود را رفع و ضمانت اجرایی برای آن پیش بینی نمایند.

کلیدواژه ها:

ریسک مالیاتی ، حسابرسی مالیاتی مبتنی بر ریسک ، آسیب شناسی مالیاتی ، ریسک رسیدگی