شناسایی و پهنه بندی مناطق مستعد وقوع خطر سیلاب در سطح شهرستان خلخال

سیلاب یکی از بلایای طبیعی است که هر ساله در نقاط مختلف جهان و کشور، بیشترین تعداد تلفات و خسارت اقتصادی را رقم می زند. شهرستان خلخال نیز، از این قاعده مستثنی نمی باشد. به طوری که رخداد این پدیده مخرب در طی چند سال گذشته باعث تخریب برخی از راه های ارتباطی، پل ها، آسیب به برخی مناطق مسکونی، اراضی زراعی و باغات واقع در این شهرستان، شده است. لذا، با توجه به اهمیت موضوع؛ هدف اصلی این پژوهش، تولید نقشه خطر سیلاب، در شهرستان خلخال، می باشد. در این تحقیق پس از تهیه لایه های رقومی پارامترهای موثر، استانداردسازی نقشه های معیار، با استفاده از تابع عضویت فازی انجام شد و با توجه به روش کریتیک، وزن دهی هر لایه بر اساس میزان اهمیت آن در بروز سیلاب، مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت با بهره گیری از روش تحلیل چند معیاره مارکوس، نقشه پهنه بندی در پنج طبقه، تهیه شد. نتایج مطالعه نشان داد؛ شیب، لیتولوژی، کاربری و بارش به ترتیب؛ با ضرایب وزنی ۱۶۳/۰، ۱۵۵/۰، ۱۴۴/۰ و ۱۳۵/۰، مهمترین عوامل ایجاد سیلاب در شهرستان خلخال هستند. به علاوه به ترتیب ۱۲/۲۵ و ۵۸/۱۴ درصد از مساحت محدوده، در طبقه بسیار پر خطر پرخطر قرار دارد که نشانگر پتانسیل این شهرستان، برای وقوع سیلاب می باشد. همچنین، با توجه به بهره گیری از روش منحنی راک و سطح زیرمنحنی (۷۹/۰)، دقت روش مارکوس، در شناسایی و پهنه بندی مناطق مستعد وقوع خطر سیلاب شهرستان خلخال، خوب می باشد.

کلیدواژه ها:

مخاطره ، سیل ، GIS ، MCDM