تغییر الگو واره های تصویری نگاره ها و نقاشی های دوران صفویه تا قاجاریه (با تاکید بر مضامین دینی و تعزیه)

مقدمه: نگارگری یکی از هنرهای اصیل ایرانی است؛ که از دیرباز با جنبه های معنوی در ارتباط بوده است. هدف: نشان دادن تغییرات الگو واره های تصاویر مذهبی نسخ خطی، در بازه زمانی مشخص شده است؛ چرا که این هنر، به عنوان برگ زرین تاریخ، هویت، فرهنگ و تمدن دوران اسلامی محسوب می شود و بهترین ابزار نمایش و درک هر چه بهتر مفاهیم دینی و عرفانی است. روش پژوهش: توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است. یافته ها: در این پژوهش، ضمن تعریف ویژگی های نگاره های دینی و مذهبی (تصاویر تعزیه)، دوره صفویه و قاجاریه به بررسی و تحلیل تغییرات الگو واره های تصویری این نگاره ها، مفاهیم و کارکردهای اجتماعی، از دوره صفوی تا قاجار پرداخته می شود. با توجه به ادوار تاریخی مختلف و سبک های گوناگون از نگارگری تا فرنگی سازی، همچنین تاثیر غرب بر چگونگی خلق آثار و با تاکید بر این که مذهب تشیع به عنوان مذهب رسمی ایران از عصر صفوی شناخته شده است. مسئله اصلی این پژوهش چگونگی تاثیر این عوامل بر تغییرات نگارگری ایرانی به ویژه نگاره هایی با مضامین دینی است. نتایج: حاصل از انجام این تحقیق نشان داد که نگارگری علاوه بر تقویت نگاه، ویژگی های خاص هنرمندان، جهان اجتماعی و فرهنگی جامعه و وضعیت مذهبی مخاطبان این آثار و حاکمان زمان خود را نیز منعکس می کند؛ که خود از عوامل مهم تاثیر گذار بر سبک و شیوه اجرای این آثار است. همچنین همه تغییرات دلالت بر ارتباط عمیق هنر ایرانی- اسلامی با آموزه های دینی و مذهب تشیع دارد.

کلیدواژه ها:

تشیع ، دین ، تعزیه ، نگارگری ، الگوواره