تبیین چارچوب مفهومی فضای شهری سالم بر اساس اصول شهر هوشمند

در دنیای کنونی، فضاهای شهری از یک طرف و شهروند معاصر از طرف دیگر به شدت تحت تاثیر فضاها و تکنولوژی های هوشمند و مجازی قرارگرفته است. از این رو تامین فضاهایی که بتواند هم زمان با پاسخگویی به نیازهای سلامتی انسان معاصر، توجه ویژه به بعد هوشمندی زندگی معاصر داشته باشد، بسیار حائز اهمیت می باشد. پژوهش حاضر با هدف تببین مولفه های موثر بر فضای شهری سالم هوشمند و ارائه یک چارچوب مفهومی عام در این راستا به این موضوع پرداخته است. پژوهش از منظر هدف گذاری کاربردی و از لحاظ ماهیت اطلاعات و شیوه تحلیل آنها، کیفی است و در زمره پژوهش های اسنادی و درنهایت برمبنای روش تحقیق آمیخته می باشد. در این راستا ابتدا ابعاد و مولفه های شهر سالم و شهر هوشمند که از سوی صاحب نظران و حرفه مندان گستره دانش شهرسازی مطرح شده است، جمع آوری شده و با روش تحلیل محتوا، کدگذاری و چارچوب عام شهر سالم و شهر هوشمند احصا می شود. در مرحله بعدی، شاخص های احصا شده در مرحله اول، تجمیع شده و با استفاده از معیارهای ۵ گانه و با روش ماتریس گولر، امتیازدهی و رتبه بندی می شوند و «چارچوب مفهومی عام فضای شهری سالم با رویکرد شهر هوشمند» تبیین می شود. در گام سوم با استفاده از شاخص کاپا، کنترل کیفیت چارچوب استخراجی، انجام می شود و شناسنامه شاخص ها ارائه می گردد. این چارچوب متشکل از ۵ بعد اقتصادی (۱ مولفه، ۳ شاخص)، اجتماعی (۳ مولفه، ۱۳ شاخص)، مدیریتی (۱ مولفه، ۴ شاخص)، کالبدی (۵ مولفه، ۲۶ شاخص) و زیست محیطی (۲ مولفه، ۵ شاخص) می باشد. بر اساس امتیازات نهایی، بعد زیست محیطی با امتیاز ۹.۴، بعد کالبدی با امتیاز ۸.۶، بعد اجتماعی با امتیاز ۸، بعد اقتصادی با امتیاز ۷.۶ و بعد مدیریتی با امتیاز ۶.۹، به ترتیب اهمیت در برنامه ریزی فضای شهری سالم با رویکرد شهر هوشمند باید مورد توجه قرار بگیرند.

کلیدواژه ها:

شهر سالم ، شهر هوشمند ، فضای شهری ، تحلیل محتوا ، ماتریس گولر