ارزیابی بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب تحت شرایط کم آبیاری تنظیم شده و کم آبیاری ناقص ریشه گیاه آفتابگردان

مدیریت آب مصرفی و افزایش بهره وری آب با اعمال روشهای کم آبیاری در بخش کشاورزی از مهمترین اقدامات سازگاری با کم آبی است. در این پژوهش اثر کم آبیاری تنظیم شده و کم آبیاری ناقص ریشه بر بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب در گیاه آفتابگردان، در قالب بلوک های کامل تصادفی بررسی شد. تیمارها شامل آبیاری کامل(FI)، کم آبیاری تنظیم شده(DI) و آبیاری ناقص ریشه(PRD) در دو سطح ۷۵ و ۵۵ درصد بود. نتایج نشان داد که اعمال تیمارهای PRD۷۵ و DI۷۵ باعث کاهش مصرف آب به میزان۵/۱۶درصد و اعمال تیمارهای PRD۵۵ و DI۵۵ باعث کاهش، ۵/۲۹ درصدی در آب آبیاری، در دوره رشد گیاه، در مقایسه با تیمار FI شد. از طرفی اثر تیمارها بر بهره وری فیزیکی آب آبیاری بر عملکرد دانه، در سطح یک درصد معنی دار شد. بیشترین مقدار بهره وری فیزیکی آب آبیاری بر عملکرد دانه، مربوط به تیمار PRD۷۵ با مقدار۳/۱ کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. اثر تیمارها بر بهره وری فیزیکی آب آبیاری بر عملکرد زنده گیاهی نیز، در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بیشترین میزان بهره وری فیزیکی آب آبیاری بر عملکرد توده زنده گیاهی مربوط به تیمار FI با مقدار۳/۴ کیلوگرم بر مترمکعب شد. همچنین اثر تیمارها بر بهره وری اقتصادی آب آبیاری بر عملکرد دانه نیز، در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بیشترین میزان بهره وری اقتصادی آب آبیاری بر عملکرد دانه، مربوط به تیمار PRD۷۵ با مقدار۶/۴۱۴ هزار ریال بر مترمکعب شد. لذا استفاده از روش کم آبیاری ناقص ریشه در سطح ۷۵ درصد، بدلیل بالا بودن بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب آبیاری بر عملکرد دانه و همچنین صرفه جویی در مصرف آب، توصیه شد.

کلیدواژه ها:

آبیاری کامل ، آفتابگردان ، بهره وری ، عملکرد توده زنده گیاه ، عملکرد دانه