تحلیل روند پوشش گیاهی و پایش سلامت بوم سازگان با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: منطقه فندقلو)
محل انتشار: مجله جنگل ایران، دوره: 16، شماره: 2
سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 105
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJF-16-2_010
تاریخ نمایه سازی: 10 مهر 1403
چکیده مقاله:
مقدمه: بوم سازگان های طبیعی در ایران تحت تاثیر آشفتگی های بی سابقه از جمله تغییرات اقلیمی مانند خشکی، آفات و بیماری ها، گونه های مهاجم و درنتیجه تغییرات پوشش گیاهی قرار دارند. تحلیل روند پوشش گیاهی و پایش سلامت بوم سازگان ها در مقیاس منطقه ای برای ارزیابی وضعیت در حال تغییر بوم سازگان ها و اطلاع رسانی مدیریت عوامل آشفتگی محیطی ضروری است. با این حال، این تحلیل ها تنها براساس بررسی های میدانی دشوار است. سنجش از دور امکان ارزیابی های جامع بوم سازگان ها در مناطق وسیع را فراهم می کند و تغییرات آنها را می توان در طول زمان با استفاده از شاخص های پوشش گیاهی در تصاویر ماهواره ای چندزمانی مشاهده کرد. مواد و روش ها: در این تحقیق از سری های زمانی تصاویر Landsat-۷ ETM+و Landsat ۸ OLI/TIRS مربوط به سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳ و سیستم های اطلاعات جغرافیایی برای تحلیل روند پوشش گیاهی و پایش سلامت بوم سازگان ها در منطقه فندقلو (انتهای غربی هیرکانی در شرق اردبیل) استفاده شد. همچنین از آزمون ناپارامتری روند من-کندال (M-K) برای تجزیه وتحلیل تغییرات مکانی- زمانی پوشش گیاهی استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج تغییرات کاربری اراضی در منطقه پژوهش، کاهش پوشش گیاهی در همه بوم سازگان های طبیعی شامل جنگل (۵/۸- درصد)، مرتع (۵/۱۶- درصد) و مناطق آبی (۲/۱۷- درصد) به دست آمد. در مقابل، مناطق کشاورزی (۷/۱۴ درصد) و انسان ساز (۹/۳۰ درصد) در دوره زمانی پژوهش افزایش نشان دادند. همچنین نتایج تغییر شاخص سلامت (NDVI) در طول دوره ۲۰۲۳-۲۰۰۳ نشانه روند قهوه ای شدن پوشش گیاهی (کاهش) در منطقه فندقلو است. افزون بر این، نتایج آزمون روند M-K نشان دهنده این است که NDVI یک روند افزایشی خطی معنی دار از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱، یک روند افزایشی خطی غیرمعنی دار از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ و یک روند کاهشی خطی غیرمعنی دار از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳ داشته است. نتیجه گیری: در این مطالعه تحلیل روند پوشش گیاهی و شاخص سلامت مبتنی بر NDVI می تواند نشانه های ارزشمندی درباره برخی فرایندها ارائه دهد که برای ارزیابی های اکولوژیکی مانند ساده سازی و تخریب بوم سازگان یا تشدید فعالیت های کشاورزی مرتبط باشد. با توجه به روند کاهشی بوم سازگان های طبیعی و تهدید سلامت توصیه می شود برنامه های حفاظتی همسو با طبیعت در زمینه افزایش پوشش گیاهی و سلامت آن اعمال شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
رقیه جهدی
دانشیار گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
کیومرث سفیدی
استاد گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
