تاثیر بهبود بهسازی بر بهبود شاخص مطلوبیت شبکه با قید بهبود شاخص نکسوس بر اساس تحلیل پویایی سیستم مطالعه موردی: شبکه آبیاری قزوین

دخالت بسیاری از عوامل در یک مدل پیچیده همانند بهسازی شبکه ­های آبیاری و رابطه تعاملی پیچیده آنها بر عملکرد سیستم آب، غذا و انرژی (نکسوس) در بلندمدت، استفاده از رویکرد پویایی سیستم را ناگزیر می گرداند و استفاده از رویکرد مورد اشاره می بایست علاوه بر جامع نگری، شبیه­ سازی سیستم را به صورت واقع­ بینانه­ ای تبیین نماید. این مقاله با استفاده از راهبرد تفکر سیستمی، پویایی حاکم بر اقدامات سازه ­ای و غیرسازه ­ای در راستای بهسازی شبکه های آبیاری با هدف بهبود مطلوبیت شبکه و با تامین شاخص نکسوس را مدل می کند. برای این کار زیرسیستم ­های «بهبود بهره­ وری آب»، «تعریف شاخص مطلوبیت شبکه» و «توصیف نکسوس در شبکه­ ها»، با استفاده از ابزار پویایی سیستم ­ها بر اساس سال­ های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ تدوین و مفهوم­ سازی شد. مدل مفهومی توسعه ­یافته بر اساس مستندات موجود، مدل کمی توسعه یافت و در سال های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۲ مورد صحت سنجی قرار گرفت. به عنوان نتیجه تحقیق، به کارگیری راه­کارهای سازه ­ای و غیرسازه ­ای نسبت به استفاده از هر کدام از راه کارها به صورت مجزا، بیشترین میزان اثربخشی را در شاخص نکسوس و شاخص مطلوبیت شبکه داشته است؛ به طوری که به ازای سناریوهای ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصدی در افزایش راه­کارهای سازه­ ای و غیرسازه ­ای به صورت توامان، میزان شاخص نکسوس به ترتیب ۱۷.۳۷، ۲۳.۸۳ و ۲۶.۸۹ درصد بهبود نشان داده است.

کلیدواژه ها:

شبکه آبیاری ، بهسازی ، نکسوس ، پویایی سیستم