بررسی جنبه های مختلف اسباب ووجوب دیه درحقوق موضوعه

اسباب و جوب دیه، جنایت عمدی، خطایی و مشابه خطاء (شبه عمد) می باشدیابه عبارت دیگرجنایت عمدی ،خطایی وشبه عمد بوده،یعنی گاهی جنایت عمدی است که در صورت عمدی بودن جنایت، حکم شرعی قصاص است، اگر به عوض قصاص مصالحه به دیهنمایند، دیه واجب می شود، ولی چون این دیه از ناحیه شرع نیست و با مصالحه میان جنایتکار و صاحبان خون واجب می گردد امااگر جنایت خطایی یا مشابه خطا باشد در شرع حکم به وجوب دیه گردید که جنایتکار باید آن را بپردازد .جنایت خطایی همانند آنکه انسان تیری به طرف حیوانی پر تاب می کند آن تیر به انسانی اصابت می کند یا اینکه تیر را به طرفشخص معینی پر تاب می کند آن تیر به شخص دیگری بر خورد می نماید که در حقیقت یا اصلا قصد انسانی را نداشته یا اینکهشخص مصدوم را مقصود نداشته است .جنایت شبه عمد یا مشابه خطا این است که قصد به فعل دارد، یعنی می خواهد بزند، اما یا چیزی می زند که غالبا کشنده نسبت وفعل را از روی دشمن انجام نمی دهد. یعنی از روی دشمنی نمی زند مثل اینکه بابت تربیت و ادب کردن می زند و به گونه ای کهغالبا کشنده نیست ولی با این زدن شخص کتک خورده می میرد .قاعده کلی در تشخیص جنایت عمدی از جنایت خطایی و مشابه خطا این است که در خیانت عمدی، مرتکب فعل و قصد دارد، مثلاین که کشتن شخص معینی را قصد می کند.

کلیدواژه ها:

خون بها ، قانون ، قصاص ، نظام حقوقی اسلامی ، دیه نفس