تحلیل فضایی الگوی پراکنش سکونتگاههای شهری استان مازندران

درک صحیح چگونگی شکل گیری و پیدایش سکونتگاههای انسانی و نحوه استقرار آن مرهون شناخت مولفه ها و عوامل اثرگذار بر آن می باشد. شکل گیری سکونتگاههای شهری استان مازندران از الگو و روند متفاوتی نسبت به سایر نقاط ایران برخوردار می باشد هدف از انجام تحقیق حاضر پی بردن به عوامل موثر بر شکل گیری سکونتگاههای شهری استان مازندران و چگونگی پراکنش سکونتگاههای شهری و الگو و روند آن می باشد. این تحقیق جهت پاسخگویی به پرسش چگونگی الگوی توزیع سکونتگاههای شهری استان مازندران تدوین گردیده که به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی است . منابع استفاده شده شامل منابع اسنادیوسالنامه های آماری مرکز آمار ایران و نیز گزارشهای طرحهای شهری مازندران به انضمام نقشه های شهری است که از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی حاصل شده است . محدوده مطالعاتی تحقیق ، استان مازندران بوده که به سه حوزه: شرقی ، میانی و غربی تفکیک گردیده است و استقرار سکونتگاههای شهری و روستایی در دو قسمت جلگه ایوکوهستانی می باشد. براساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۹۵ استان مازندران دارای ۲۲ شهرستان و ۵۸ شهر می باشد. براساس نتایج حاصله از محاسبه ضریب آنتروپی (مطلق ، نسبی ) در شرق استان، کانون- شهرهای فریم ، فرح آباد، هادی شهر از توزیع نامتعادلی برخوردار می باشند. سایرکانون شهرهای شرق استان، توزیع نسبتا متعادلی دارند. در حوزه میانی استان، کانون- شهرهایی همچون محمودآباد، دابودشت توزیع متعادلی دارند. در حوزه غربی ، تمامی کانون-شهر ها، از الگویی پراکنده برخوردار بوده و سایر شهرهای کوچک و متوسط همچون تنکابن و خرم آباد از توزیع متعادلی برخوردار می باشند. الگوی توزیع سکونتگاههای شهری در حوزه شرقی و غربی استان، خوشه ای متاثر از وجود قطب های کشش در این حوزهها بوده و الگوی توزیع سکونتگاههای شهری در حوزه میانی متمایل به الگوی تصادفی و بدون برنامه ریزی و اتفاقی می باشد.

کلیدواژه ها:

استان مازندران ، سکونتگاههای شهری ، ضریب آنتروپی ، شاخص نزدیکترین همسایگی