سکونتگاه های شهری-روستایی در معرض آلاینده های دی اکسید نیتروژن و دی اکسید گوگرد در ایران

آلودگی هوا یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیستی سکونتگاههای انسانی بخصوص در کلانشهرها، شهرهای صنعتی و حومه آنها است که هرساله باعث بروز بیماری های قلبی ، عروقی و مرگ و میر زیادی می شود. آلاینده های دی اکسید نیتروژن و دیاکسید گوگرد از آلاینده های مهم جو هستند که با استفاده از ماهوارهها پایش می شوند. در این پژوهش با استفاده تصاویر سنجنده OMI میزان آلودگی دی اکسید گوگرد (SO۲) و دی اکسید نیتروژن (NO۲) در ایران با واحد اندازه گیری دابسون و با قدرت تفکیک مکانی ۲۵.۰ درجه به صورت فصلی برای سال ۱۴۰۱ استخراج گردیده است . بیشترین میزان غلظت آلاینده دی اکسید نیتروژن در فصل زمستان و دیاکسید گوگرد در فصل پاییز می باشد. سپس با استفاده از نرم افزار Arc Map پراکنش مکانی نقاط شهری و روستایی که در پهنه هایی با غلظت بالاتر از ۲.۰ دابسون((DU قرار دارند استخراج شدند. به ترتیب ۱۷۳ و ۴۱۸۷ نقطه شهری و روستایی در معرض آلاینده NO۲ قرار دارند و در مقابل ۱۶۵ نقطه شهری و ۷۵۴۶ نقطه روستایی در معرض آلاینده SO۲ قرار دارند. نتایج نشان می دهد که تعداد نقاط شهر در معرض آلاینده دی اکسید گوگرد در مقایسه با دی اکسید نیتروژن کاهش داشته و در مقایل تعداد نقاط روستایی افزایش چشم گیری داشته است که نشان می دهد پراکندگی مراکز صنعتی ، نیروگاهها و پالایشگاهها در حومه شهرها باعث شده است تا نقاط روستایی بیشتری در معرض این آلودگی قرار بگیرند.

کلیدواژه ها:

آلودگی هوا ، سنجش از دور ، سکونتگاه انسانی ، مخاطرات محیطی