بررسی زیست شناسی تکمیلی پسیل مولد گزانگبین (Cyamophila astragalicola) و برخی خصوصیات مرفولوژیک و رفتاری آن، در منطقه غرب استان اصفهان

پسیل گون یا پسیل گز (Cyamophila astragalicola Gegechkori) عامل مولد مان معروف به گز خوانسار است. این مان یا گزانگبین یکی از مهمترین محصولات مرتعی بشمار می رود. در این تحقیق ویژگیهای زیستی پسیل گون که از شیره گیاه گون گزی تغذیه می کند، بررسی شد. به این منظور ۳ ایستگاه در مناطق غرب استان اصفهان انتخاب شد. در هر یک از ایستگاهها هر ۷ تا ۱۰ روز یکبار ۲۰ قطعه سرشاخه به طول ۳۰ سانتیمتر به طور تصادفی نمونه برداری شد. در هر نمونه تعداد تخمها، پوره ها و حشرات کامل پسیل شمارش شد. برای بررسی تعداد نسل حشره  از ۱۲ کیسه تور که هر کدام حاوی ۲۰ عدد پوره سن ۴ و ۵ بود، استفاده شد. کیسه ها هر کدام روی یک سرشاخه بسته شد. برای بررسی قدرت تخم گذاری (Fecundity) آن تعداد ۸ آستین تور روی هشت سرشاخه گیاه میزبان (Astragalus adscendens) بسته شد و داخل هر آستین یک تا سه جفت حشره پسیل نر و ماده قرار داده شد. در این بررسی مشخص شد که برخلاف گزارشهای قبلی، حشره پسیل گون دارای ۵ سن پورگی است. پوره سن اول در نیمه های خرداد ماه ظاهر می شود و پس از گذشت حدود ۱۰۵ روز دوره پورگی در اواخر شهریور و اوایل مهر ماه به حشره کامل پسیل تبدیل و وارد مرحله زمستان گذرانی می شود. در اردیبهشت ماه جنس ماده پس از جفت گیری، تخم گذاری خود را آغاز می کند. تعدادی از پسیل ها قبل از زمستان جفت گیری می کنند. متوسط تعداد تخمی که هر حشره ماده پسیل گون قرار می دهد، ۱۳۶ عدد می باشد که فقط روی سطح برگچه ها در حالی که پدیسل تخم در عمق بافت برگ فرو رفته در یک و به ندرت دو ردیف به موازات رگبرگ اصلی گذاشته می شود. حداکثر تخمهای گذاشته شده توسط یک حشره ماده ۲۶۵ عدد ثبت شد. حشرات کامل پس از ظهور در مهر ماه عمدتا از قسمتهای انتهایی سرشاخه ها که بافت نرم و نازکتری دارند، تغذیه می کنند. پسیل گون زمستان را به صورت حشره کامل روی سرشاخه ها، لابلای فلسها و دمبرگها و زوایای مناسب گیاه و نیز روی خس و خاشاک و لایه سطحی خاک که هنگام زمستان در اثر فشار برف با شاخه ها تماس پیدا می کنند، می گذراند و یک نسل در سال دارد.

کلیدواژه ها:

پسیل مولد گز انگبین ، زیست شناسی ، مان