مطالعه اثرات ترکیب محیط کشت و نوع ریزنمونه در بهینه سازی کشت خارشتر (Alhagi camelorum F.)

خارشتر (F. Alhagi camelorum) گیاهی است از خانواده بقولات که سازگاری خوبی با شرایط آب و هوایی مناطق خشک دارد. به دلیل پروتئین قابل هضم بالا، همچنین امکان بهره­برداری ترنجبین از ساقه­های آن و سازگاری با شرایط سخت زیست­محیطی به عنوان یکی از گونه­های مهم مرتعی و دارویی محسوب می­شود. تکثیر این گونه در طبیعت توسط بذر و ریزوم انجام می شود، ولی بذر آن برای جوانه­زنی دارای مشکل است. هدف این تحقیق، بررسی تاثیر غلظت­های مختلف ساکارز در ریزازدیادی گیاه خارشتر از طریق کشت تخمدان و جنین بذری برای بهبود تکثیر آن می باشد. برای این هدف، با جداسازی جنین از تخمدان و همچنین حذف پوسته بذر (جنین­بذری)، ریزنمونه­ها در محیط­کشت MS حاوی غلظت­های ۰، ۱۵، ۳۰، ۴۵ و ۶۰ گرم در لیتر ساکارز برای بررسی جوانه­زنی و تکثیر کشت شدند. درصد جوانه­زنی و سایر صفات رشد گیاهچه­ طی چهار هفته بررسی شد. نتایج نشان داد که بین دو ریزنمونه در میزان درصد جوانه­زنی و طول گیاهچه اختلاف معنیدار وجود داشت و درصد جوانه­زنی جنین­­­بذری در مقایسه با تخمدان به‎طور معنی داری (P<۰.۰۱) بیشتر بود. بیشترین درصد جوانه­زنی جنین بذری (۳/۹۳ درصد) در تیمار ۱۵ گرم در لیتر ساکارز به‎دست آمد که با مقایسه با سایر غلظت­های ساکارز اختلاف معنیدار و مثبت داشت. با افزایش غلظت ساکارز تا ۱۵ گرم بر لیتر سایر صفات رشد جنین مانند طول ریشه­چه، طول ساقه­چه و همچنین شاخص بنیه افزایش یافت. البته غلظت­های بیشتر از ۱۵ گرم در لیتر ساکارز در تمامی صفات اندازه­گیری شده جنین اثر منفی داشت.

کلیدواژه ها:

جنین ، ساکارز ، خارشتر ، کشت تخمدان