اثرات پخش سیلاب بر ویژگیهای فیزیکوشیمیایی و زیستی در خاک عرصه های مرتعی (مطالعه موردی: ایستگاه کوثر استان فارس)

پخش سیلاب یکی از مهم­ترین اقدامات حفاظت و اصلاح خاک است که مانع هدررفت سیلاب و باعث افزایش نفوذ آب می­شود و به مبارزه با بیابان زدایی کمک می­کند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر پخش سیلاب بر ویژگی­های فیزیکو شیمیایی و زیستی خاک در عرصه­های مرتعی با پخش سیلاب و شاهد در گربایگان فسا در سال­های ۱۳۹۹-۱۴۰۰ انجام شد. نمونه­برداری به طور تصادفی از خاک اطراف ریشه گیاهان منطقه از عمق ۲۰-۰ سانتی­متری در سه تکرار در دو فصل بهار و پاییز انجام شد. مقایسه میانگین­ها با آزمون دانکن در سطح پنج درصد و با نرم­افزار R انجام شد. نتایج نشان داد مقدار کربن و نیتروژن در گونه های موردبررسی در منطقه پخش سیلاب به طور معنی داری بیش تر از شاهد بود. اما مقدار تنفس برانگبخته در منطقه پخش سیلاب بیش ترین مقدار در حالی که تنفس پایه و زیست توده میکروبی در منطقه شاهد بالاترین مقدار را نشان داد. نتایج مقایسه شاخص تنفس میکروبی در عرصه های مختلف تا حد زیادی به وسیله مقدار ماده آلی خاک و شدت فعالیت بیولوژیکی قابل توجیه است کم بودن مقدار مواد آلی خاک در نتیجه چرای بیش از حد دام در عرصه­های پخش سیلاب این منطقه می­تواند دلیل کاهش تنفس خاک نسبت به عرصه های شاهد باشد. با توجه به نقش مهم مواد آلی در بهبود شاخص­های زیستی، کیفیت و سلامت خاک، به­منظور افزایش میزان مواد آلی خاک و بهبود تنفس میکروبی احیای مراتع سیلابی با پوشش­ بومی و سازگار، مدیریت چرا و افزایش دوره­های قرق پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها:

flood spreading ، Microbial respiration ، Microbial biomass ، Stimulated breathing ، پخش سیلاب ، تنفس میکروبی ، تنفس پایه ، تنفس برانگیخته