تحلیل عنصر علم و جهل به شرط باطل در خصوص جبران خسارت در فقه و حقوق ایران

تحقق شرط به عنوان یک الزام و التزام منوط به اندارج آن در ضمن عقد است . زیرا غرض از اشتراط بر امری، توافق برآن به وجهی ملزم است تا حصول آن قطعی اللزوم باشد بر این اساس شرط تبانی واجب الوفا نیست . به عبارت دیگر شرط خارج از عقد هیچگونه اثری ندارد. برای این که وجود آن نسبت به عقد کالمعدوم است و تنها شرطی که در متن عقد برآن توافق شود، آن هم در صورت دارا بودن شرایط صحت ، لازم الوفا واجب الادا می باشد. از این رو در صورت سرپیچی مکلف ازانجام شرط می توان او را بر اتیان آن مجبور نمود. به این ترتیب مجرد امتناع مشروطه علیه از انجام امر مورد اشتراط به معنی فوات شرط نیست تا بتوان از باب تعذر شرط وی را بر فسخ مسلط دانست . زیرا تنها به واسطه بطلان شرط ، مشروطه له می تواند عقد اصلی را فسخ نماید و آن در صورت است که به امر غیر مقدوری در ضمن عقد توافق شود و یا انجام شرط به دلائلی متعذر گردد یا این که آن چه مورد اشتراط واقع شده ، امری نامشروع باشد.

کلیدواژه ها:

شرط ، علم و جهل ، شرط باطل ، جبران خسارت