تاثیر پروژه شهرهای فعال ایران بر توسعه ورزش همگانی ( مطالعه موردی شهر همدان )

شهر همدان به عنوان اولین شهر میزبان در پروژه شهر فعال انتخاب گردید که در پنچ حوزه دوستدار پیاده روی ، دوچرخه سواری ، ورزش، تناسب و بازی در چهار حیطه مردم فعال، جامعه فعال، محیط فعال و سیستم فعال مورد ارزیابی قرار گرفت . روش تحقیق اجرای این پژوهش از نوع ترکیبی (کیفی _کمی ) بود. ابزارهای بخش کیفی شامل مصاحبه با مسئولان شهری ، ورزشکاران، مربیان و مردم شهر و همچنین مشاهده میدانی از طریق ارزیاب فدراسیون صورت گرفت . در بخش کمی نیز از پرسشنامه محقق ساخته نگرش نسبت به ورزش و فعالیت بدنی و همچنین چک لیست های ارزیابی استفاده شد. با توجه به تعداد بالای جامعه آماری ، و بر اساس نمونه گیری مورگان برای جوامع نامحدود، برای ۴ منطقه شهر همدان ۱۵۰۰ نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید که در نهایت ۹۱۴ نفر به عنوان نمونه آماری با روش دو مرحله ای خوشه ای و تصادفی در نظر گرفته شدند. همچنین بیش از ۵۰ نقطه شهری ائم از بوستانها، زمین های بازی ، اماکن ورزشی ، باشگاهها، پیاده راهها و دوچرخه راههای شهر همدان مورد ارزیابی چک لیست های استاندارد قرار گرفتند. نتایج پروژه نشان داد که ۳۶ درصد فعالیت ورزشی خود را در شرایط کرونا قطع نکرده اند که به ترتیب پیاده روی با ۳۵ درصد بیشترین فراوانی را دارد و پس از آن، ایروبیک و دوچرخه سواری قرار دارد. بیش از ۳۰ درصد، هدف از انجام فعالیت بدنی را حفظ سلامتی عنوان کرده اند اما تنها ۱۸ درصد فعالیت ۱۲۰ و بالاتر دارند که نسبت پایینی می باشد. یافته دیگر نشان داد که حدود ۷۵ درصد آنها زیر ۳۰۰ هزار ماهانه در ورزش هزینه می کنند. نتایج نشان داد که در بین موانع عدم انجام ورزش، بیشترین درصد مربوط به کرونا می باشد و پس از آن نداشتن وقت و شرایط اقتصادی را مانع انجام فعالیت بدنی منظم خود دانسته اند. وضعیت محل فعالیت بدنی نیز در شرایط کرونا نشان داد که اکثریت آنها ورزش را در خانه و پس از آن در باشگاه و پارک انجام می دهند. تصاویر نقطه گذاری زیرساخت های ورزشی شهر همدان نشان داد که سرانه پیاده راه و دوچرخه راه اختصاصی شهر همدان بسیار پایین می باشد (حدود ۱ سانت برای هر نفر)؛ همچنین سرانه زیرساخت های ورزشی شهر همدان حدود ۵۲ سانت می باشد که از میانگین کشوری پایینتر می باشد و بین مناطق چهارگانه همدان تراکم اماکن و زیرساخت ها متعادل نیست (منطقه ۱ دارای بیشترین اماکن ورزشی و منطقه ۴ دارای کمترین میزان). در میان موانع ورزش در پنج حوزه شهر فعال، دیدگاه مردم همدان به ترتیب شامل ورزش، بازی ، دوچرخه سواری ، پیاده روی و تناسب بود. بر اساس ارزیابی های به عمل آمده، شهر همدان در سه حوزه شهر دوستدار پیادهروی ، شهر دوستدار ورزش و شهر دوستدار بازی در وضعیت نسبتا مناسبی ارزیابی شد که نشان از اهمیت این شهر به زیرساخت های ورزش می باشد اما برای رسیدن به حد ایده آل نیاز به برنامه ریزی مدونتری دارد. گزارش حاضر به توصیف وضعیت زیرساخت های ورزشی شهر همدان به همراه تحلیل نقاط ضعف و قوت پرداخته و در نهایت توصیه هایی را به مدیران شهری ارایه می نماید.

کلیدواژه ها:

شهرفعال ، ورزش همگانی ، همدان