حفاظت ارزش مبنا در گورستان های تاریخی کشور(شناخت و ارزیابی ارزش های میراثی پنج گورستان تاریخی شهر تهران)

گورستان های تاریخی به عنوان یکی از ساختارهای تاریخی زیستگاه های انسانی، محملی برایاجتماع نشانه ها بوده و تاریخ، فرهنگ، هویت و حافظه جمعی سکونتگاه های سرزمینی را در خودجای داده اند. علیرغم تاکید پژوهشگران و دست اندرکاران مجامع علمی بر اهمیت وجودی اینعرصه ها و انجام برخی مطالعات پایه، هیچ سند مشخصی در رابطه با شناخت، ارزیابی و حفاظتاز گورستان های تاریخی کشور دیده نمی شود. از همین رو، پژوهش حاضر با رویکرد به تدوینراهبردهای حفاظت از مناظر تدفینی، ضمن معرفی گورستان ها به مثابه مکان میراثی، با بهره گیریاز متد توصیه شده یونسکو در باب حفاظت ارز شمبنا سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد کهگورستان های تاریخی ایران دارای چه ارزش هایی هستند؟ در جهت پاسخگویی به این پرسش،پژوهش با اذعان به وجود منابع دست اول خود در بطن شهرها که آن ها را دارای اصالت می پندارد، بارویکردی تحلیلی- تفسیری به بررسی پنج گورستان تاریخی شهر تهران (ظهیرالدوله، ارامنه دولاب،اما مزاده عبداله، ابن بابویه و بی بی زبیده) پرداخته و با بهره گیری از فرایند تحلیل محتوا، آنالیز داده هایمیدانی را در دستور کار قرار داده است. از همین رو، منابع مورداستفاده در پژوهش از یک سو متکیبر مکتوبات تخصصی و اسناد کتابخانه ای و از سوی دیگر، مبتنی بر بررسی موردی نمونه هاست.نتایج مطالعات نشان می دهد؛ گورستان ها به سبب ساختار اجتماعی خود موضوع منشور بورا بوده ودارای ارزش های متعددی ازجمله ارزش های تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، هنر و معماری، محیطی،نشانه شناسی، قوم شناسی، باستاش ناسی و اکولوژیکی و... هستند. گستره ارزشمند این عرصه هایتاریخی که از گروه های کوچک خانوادگی تا جامعه جهانی را دربرمی گیرد، بر ضرورت شناخت، ثبتملی، حمایت و مدیریت حفاظتی گورستان ها تاکید دارد. حفاظتی که حدود آن می بایست بر اساسسطح بندی ارزش ها و پس از آنالیز خطرپذیری و بر مبنای کنوانسیون ها و منشورهای بین المللی ودستورالعمل های حفاظتی نهادهای موثر در مدیریت میراث فرهنگی کشور تعیین گردد.

کلیدواژه ها:

حفاظت ارزش مبنا ، ارزیابی ارزش ها ، مکان میراثی ، گورستان تاریخی ، شهر تهران