جستاری در مبانی فلسفی زیبایی شناسی طراحی محیط و منظر ایرانی - اسلامیباخوانش و تطبیق اصول هندسه فراکتال

هنگامی که از آسمان به شهرهای تاریخی مان نگاه می کنیم تصویری فراکتالی را به وضوح در آنها مشاهده می کنیم. اینموضوع تنها یک اتفاق بصری نیست بلکه نشان از ماهیت فراکتالی ساختار این گونه شهرها دارد. ساختارهایی به هم پیوسته و منسجمکه نه تنها در مقیاس های بزرگ بلکه در مقیاس های کوچک نیز با پیوندی قوی و محکم به هم متصل شده است. این در حالی استکه شهرهای مدرن امروزی فاقد چنین ساختارهایی می باشد. در حقیقت ساختار شهرهای امروزی ما قربانی حاشیه نشینی و حومههای پراکنده از یک طرف، آسمان خراش ها و برج ها از طرف دیگر، که اولی خواسته ای فردی و دومی خواسته کمپانی ها و دولتهاست، شده و در نتیجه انسجام و پیوستگی بافت شهرها از بین رفته است. این پژوهش به صورت کیفی و با استفاده از روش تحلیلمحتوای متون مرتبط با طراحی شهری و هم چنین نظریه های جدید علوم و دیدگاه های فلسفی مرتبط با آن انجام یافته است. اینروش که یکی از مهمترین روش های تحقیق در علوم اجتماعی است در پی شناخت داده ها نه به منزله مجموعه ای از رویدادهایمادی بلکه به منزله پدیده های نمادین است و بدون ایجاد خلل به تحلیل آن می پردازد. علاوه بر روش یاد شده استفاده از روشتحلیل مقایسه ای برای استخراج اصول موردنظر و ارایه قوانین ساختاری طراحی شهری نیز در این پژوهش ضروری می نمود. که بهمنظور تطابق این اصول با کالبد شهر بافت قدیم شهر در مقیاس محله در نظر گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد بیناصول مطرح شده در مورد نظریه سیستم های پیچیده شامل : (اصل دیالوژیک، اصل تکرار سازمانی یا بازخورد، اصل کل در جزء وجزء در کل، اصل خود سازمان دهی، رویکرد باز ، حضور اتفاق )، مرتبط با اصول طراحی شهری شامل :( امتزاج و تباین فضایی ووجود فصل مشترک های شهری ، تنوع و گوناگونی و انعطاف پذیری، کل پیچیده، سازمان دهی و تکامل تدریجی، ارتباط ساختارشهر با محیط پیرامون ، زنده و پویا و خوانا) برای دستیابی به انسجام هندسی شهر و کالبدی پایدار تطابق وجود داشته که ایناصول نشان دهنده ساختار فراکتالی شهر نیز می باشند

کلیدواژه ها:

فلسفه ، زیبایی شناسی ، محیط ، طراحی ، ایرانی- اسلامی ، هندسه ، فراکتال