بررسی تطبیقی دیدگاه سیدجمال الدین اسدآبادی و میرزا ملکم خان در مقابله بااستبداد و ضرورت تشکیل حکومت مشروطه و قانون

قرن سیزدهم قمری/ نوزدهم میلادی دوره تحول فکری مشرق زمین بود. در ایران نیز مانند سایر مناطق مشرقزمین، نواندیشانی ظهور کردند که مجموع عقاید و افکارشان تحولات عمیقی را در جامعه ایران رقم زد.سرسلسهجنبش آزادی خواهی در ایران سیدجمال الدین اسدآبادی و میرزا ملکم خان و چند تن دیگر بودند که اندیشه ها یآنان منجر به انقلاب مشروطه شد.انقلاب مشروطیت ایران بزرگترین واقعه در تاریخ ایران است که عمیق ترین تحولات را در شئون سیاسی، اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی ایران به وجود آورد. زیرا برای نخستین بار عامه مردم را به میدان مبارزه برای مشارکت درتعیین خویش گذراند. هدف این انقلاب مردمی در هم پیچیدن بساط کهنه استبدادی شاهان قاجار بود که درنتیجه ی بیداری کوشش و تلاش پیگیر اندیشمندان و آزادی خواهان ایران که در نهایت منجر به فرمان مشروطیتشد. این تلاش ها از دهه آخر حکومت ناصرالدین شاه، آغاز شد. در این دوره برجسته ترین متفکران و مبلغان سیاسیمیرزاملکم خان و سیدجمال الدین اسدآبادی بودند که در بیداری مردم تلاش زیادی کردند.این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی درصدد است تا با بررسی منابع تاریخی به این مهم بپردازد که چه عواملیزمینه های همکاری میرزا ملکم خان و سیدجمال الدین را فراهم آورد که بعد از بررسی منابع این نتیجه به دستآمد که همکاری سیدجمال الدین با ملکم خان در راستای همسو کردن افکار و اندیشه های مردم جوامع اسلامیو آشنایی آنان با ارزش هایی چون دموکراسی، قانون، شورا و روی آوردن به دانش بود. اندیشه های آنان سنگبنای تفکر مشروطه خواهی و قانون به شمار می رود .

کلیدواژه ها:

سیدجمال الدین ، میرزا ملکم خان ، حکومت مشروطه ، قانون