حضور رنگ در بیان اهمیت سطوح و نماهای معماری (سنجش نسبت سطوح رنگی معقلی ها در نماسازی های بیرونی مدرسه غیاثیه خرگرد)

رنگ یکی از سریع ترین روش های انتقال پیام و معانی است. معماری ایرانی همواره از رنگ این عنصر مهم تجسمی سود برده است. معماری تیموری را می توان سمبل استفاده از رنگ های متنوع دانست که به شیوه های مختلف از آن استفاده کرده است. در اکثر نماسازی های معقلی در معماری تیموری از رنگ های فیروزه ای و لاجورد در کنار زرد آجری و در تضاد با آن استفاده شده است. اکنون این سوال مطرح است که: چه رابطه ای میان اهمیت نمای موردنظر و نسبت سطوح رنگی بکار گرفته شده در هر نما وجود دارد؟ هدف این پژوهش بیان رابطه ای است که بین مقدار استفاده از سطوح رنگی و موقعیت مکانی نمای معماری، در مدرسه غیاثیه خرگرد وجود دارد. به نظر می رسد استفاده از رنگ و مقدار آن در این تزیینات، بستگی به اهمیت و موقعیت مکان مورد تزیین دارد. به عبارتی هرچه سطح مورد تزیین بیشتر در معرض دید عموم بوده، اهمیت بیشتری داشته است. در این تحقیق معقلی های موجود در سطوح تزیینی پیرامون مدرسه غیاثیه خرگرد موردسنجش قرارگرفته و نسبت سطوح مختلف هر رنگ به وسیله شمارش (Pixel) های مربوط به آن در (Image) طراحی شده توسط رایانه، اندازه گیری و محاسبه شده است. روش تحقیق میدانی و مبتنی بر نتایج حاصل از سنجش های کمی است که از طریق بازطراحی نقوش اصیل بنا و محاسبه (Pixel) ها در هریک از سطوح رنگی با نرم افزارهای گرافیکی موجود به انجام می رسد.[۱] جامعه آماری شامل تمام طرح های معقلی است که در سطوح پیرامونی مدرسه غیاثیه خرگرد موجود است. نتایج نشان می دهد افزایش سطوح رنگی نسبت به رنگ آجری زمینه، با افزایش اهمیت نمای مورد تزیین رابطه مستقیم دارد. به عنوان مثال: حضور رنگ در ورودی اصلی به مجموعه بیشتر از نماهای تزیینی در وجوه دیگر است. نمای قبله از این حیث در رتبه دوم قرارگرفته و وجوه شرقی و غربی بنا، از کمترین مقدار رنگ بهره برده اند.

کلیدواژه ها:

سنجش نسبت سطوح رنگی ، تزیینات معقلی ، موقعیت مکانی ، مدرسه غیاثیه خرگرد ، دوره تیموری